- انواع وصیت و آثار آن – وصایت - 2024-11-30
- نمونه رای پرداخت خسارت راننده مقصر به قیمت یوم الاداء - 2024-11-20
- اعتراض شخص ثالث اصلی (حکمی) و طاری - 2024-11-16
نفقه در لغت به معنای صرف کردن، تمام شدن، هزینه و خرج است. در اصطلاح حقوقی عبارت است از ملزومات زندگی مشترک از قبیل مسکن، غذا، پوشاک، اثاث منزل، هزینه درمانی و بهداشتی. نفقه زوجه شامل هر آن چیزی میشود که در شان زوجه بوده و به آن نیاز داشته باشد. موارد نفقه زوجه تمثیلی هستند بنابراین با توجه به شرایط روز و عرف محل ممکن است شامل موارد دیگر هم بشود.
در نکاح دائم نفقه برعهده مرد است. با وقوع عقد، رابطه زوجیت بین طرفین شروع میشود و به موجب آن حقوق و تکالیف زوجین در مقابل یکدیگر برقرار میشود. یکی از تکالیف مرد که با عقد برقرار میشود، پرداخت نفقه زوجه است بدون اینکه توانایی مالی زوج در آن ملاک باشد.
در ادامه وکیل خانواده به طور کاربردی، نفقه زوجه، نحوه مطالبه آن، قانون نفقه زوجه و سایر موارد مهم را بیان می‌کند. ضمن اینکه شما می‌توانید برای وکالت، مشاوره، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
نفقه حال و گذشته زن
فهرست مطالب
طبق ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی: “نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض.”
نفقه زوجه شامل نفقه گذشته و حال میشود و وی حق مطالبه هر دو را دارد. بنابراین زوجه هر زمان میتواند نفقه گذشته و حال را به استناد ماده ۱۱۰۷ مطالبه کند. نفقه گذشته، دین مرد محسوب میشود. به عبارتی زوجه در دعوای مطروحه علاوه بر نفقه جاریه، نفقه گذشته را از بابت طلب خود و دین مرد مطالبه نماید.
دادگاه در خصوص هر دو مورد بر اساس خواسته تصمیم میگیرد. از آنجا که نفقه طلب ممتازه زن است، یعنی در صورتی که زوج طلبکاران متعدد داشته باشد یا ورشکسته شود، اولین پرداخت، نفقه زن است.
مراحل دعوی نفقه زوجه
- دادگاه صالح به رسیدگی، دادگاه صلح یا دادگاه خانواده محل اقامت زوجه یا زوجین است. اگر مبلغ نفقه تا یک میلیارد ریال باشد، دعوی در صلاحیت دادگاه صلح است. چنانچه میزان خواسته دعوی بیش از یک میلیارد ریال باشد، در صلاحیت دادگاه خانواده می‌باشد.
- هزینه دادرسی دعوی مطالبه نفقه زوجه ۳/۵ درصد خواسته است.
- خواسته دعوی، مطالبه نفقه ایام پرداخت نشده و جاری با جلب نظر کارشناس رسمی دادگستری و خسارات دادرسی شامل مطالبه حق‌الوکاله وکیل، هزینه دادرسی و هزینه کارشناس می‌باشد.
- مدارک و ضمائم دادخواست نفقه زوجه شناسنامه، کارت ملی، عقدنامه و ادله مبنی بر عدم پرداخت نفقه است.
- مبلغ نفقه با نظر کارشناس تعیین میشود هزینه کارشناسی برعهده خواهان است.
- در صورت عدم اعتراص به نظریه کارشناس و قطعیت آن، دادگاه براساس مبلغ تعیین شده حکم به پرداخت نفقه صادر می‌کند. اگر اعتراض شود و دادگاه اعتراض را قبول کند در این صورت موضوع به هیئت سه نفره کارشناسی ارجاع میشود. هزینه هیئت کارشناسی برعهده معترض است.
اثبات پرداخت نفقه توسط زوج
در دعوی نفقه، زوج می‌بایست به طرق صحیح و از راه ادله اثبات دعوی پرداخت نفقه را ثابت کند تا محکوم به پرداخت دوباره نشود. لازم به ذکر است زندگی زوجین زیر یک سقف اماره و ظهور بر پرداخت نفقه به زوجه دارد. بنابراین اگر زنی که علیرغم زندگی مشترک مطالبه نفقه می‌کند با دفاع صحیح دعوی رد میشود.
در بسیاری مواقع زوجه از منزل مشترک خارج شده و دعوی را مطرح می‌کند. در اینجا زوج باید از طریق ارائه فیش‌های واریزی، پیامک و شهادت شهود ثابت کند نفقه ایام مورد مطالبه را پرداخت نموده و دعوی زوجه بی‌اساس است. چنانچه زوجه بدون علت موجه منزل مشترک را ترک کرده و تمکین ننموده باشد حقی بر نفقه ندارد.
افراد مستحق نفقه
۱- نفقه حال و گذشته زوجه دائم و نفقه زوجه موقت اگر شرط شده باشد.
۲- فرزند و اقارب نسبی که مستحق نفقه حال هستند نه گذشته. اقارب نسبی به ترتیب طبقات ارث با رعایت درجه نزدیکی به فرزند، نوه، پدر و مادر و اجداد، خواهر و برادر و… گفته میشود. نفقه زوجه مقدم بر اقارب است بنابراین ابتدا پرداخت میشود. در میان اقارب ابتدا نفقه اولاد بعد پدر و مادر و نوه پرداخت میشود.
بیشتر بدانید:
نفقه دوران عقد
استحقاق زن به نفقه در دوران عقد ریشه در ماده ۱۱۰۲ قانون مدنی دارد. طبق این ماده به مجرد وقوع عقد، حقوق و تکلیف زوجین در برابر یکدیگر برقرار میشود. از این رو با عقد نکاح، نفقه به زوجه تعلق میگیرد اگرچه هنوز زندگی مشترک شروع نشده باشد. از جمله حقوق زوجین، نفقه زن در دوران عقد است. طبق عرف جامعه، تمکین در دوران عقد وجود ندارد. با این حال قانون مدنی مرد را ملزم به پرداخت نفقه نموده است. در پرداخت نفقه شان زوجه و سبک زندگی وی در خانه پدری‌اش در نظر گرفته میشود.
نمونه رای دادگاه: عدم پرداخت نفقه به زوجه پس از عقد و قبل از شروع زندگی مشترک، چنانچه مقاربتی صورت نگرفته باشد. مصداق بزه ترک انفاق نیست.
(دادنامه قطعی ۹۴۰۹۹۸۰۲۹۶۶۰۰۱۰۸ – ۹۵/۹/۲۴ شعبه ۵۸ تجدیدنظر تهران)
بیشتر بدانید:
نفقه زوجه ماهی چقدر است؟
نفقه زوجه طبق عوامل مندرج در ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی و موارد مشابه آن درنظر گرفته میشود. علاوه بر آن شان زن از لحاظ تحصیلات، محل زندگی، عرف و شغل وی در تعیین نفقه رعایت میشود. از این رو تعیین نفقه افراد با یکدیگر یکسان نیست. کارشناس نفقه قبل از تعیین میزان آن، این موارد را از زن پرسیده و بر مبنای آن مبلغ ماهیانه را تعیین می‌کند.
آثار عدم پرداخت نفقه زوجه
زوج به موجب شروط ضمن عقد نکاح متعهد میشود نفقه زوجه را پرداخت نماید. بند الف شروط ضمن عقد در مورد نفقه زوجه می‌گوید: “استنکاف شوهر از دادن نفقه به مدت شش ماه به هر عنوان و عدم امکان الزام او به تادیه نفقه همچنین در موردي که شوهر ساير حقوق واجبه زن را به مدت شش ماه ایفاء نکند و اجبار او به ایفاء هم ممکن نباشد.”
در صورت تحقق این شرط، زوجه میتواند با وکالتی که زوج ضمن عقد نکاح به وی اعطا کرده، به دادگاه خانواده مراجعه و پس از اثبات و احراز تخلف مرد از شرط ضمن عقد خود را مطلقه کند. با عدم پرداخت نفقه، دعوی مطالبه نفقه مطرح میشود. پس از محکومیت، اگر زوج در مرحله اجرا نفقه را پرداخت نکند، از موجبات حق طلاق زوجه خواهد بود.
طبق ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی: “در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه و عدم امکان اجراء حکم محکمه و الزام او بدادن نفقه زن می تواند برای طلاق به حاکم رجوع کند و حاکم شوهر او را اجبار به طلاق مینماید همچنین است در صورت عجز شوهر از دادن نفقه.”
ماده ۱۱۲۹ درخواست طلاق از سوی زوجه به دلیل عدم پرداخت نفقه را تجویز نموده است. با صدور حکم قطعی محکومیت زوج به پرداخت نفقه و عدم اجرای حکم از سوی مرد، زوجه میتواند دعوی الزام زوج به طلاق را اقامه کند.
زن می تواند نفقه ایام گذشته و حال را مطالبه کند. صدور حکم الزام زوج به پرداخت نفقه گذشته میتواند قرینه بر این باشد که نفقه آینده از سوی زوج پرداخت نمی‌شود. در این صورت، زوجه میتواند با اثبات عسر و حرج در نتیجه عدم دریافت نفقه و عدم اجرای حکم دادگاه، درخواست طلاق نماید.
تعدیل نفقه زوجه
تعدیل نفقه به معنای افزایش مبلغ مورد حکم با توجه به نرخ تورم موجود است. تعدیل نفقه در جایی است که زوجه قبلا زوج را محکوم به پرداخت نفقه کرده و با رشد تورم، نفقه تعیینی جوابگوی نیازهای زن نباشد. دعوی تعدیل در دادگاه صادرکننده حکم اولیه رسیدگی میشود. برای این منظور دادگاه موضوع را جهت برآورد مبلغ جدید نفقه به کارشناس ارجاع می‌دهد. کارشناس با توجه به شان زوجه و نرخ تورم، مبلغ را تعیین می‌کند. حکم صادره ظرف بیست روز قابل اعتراض است.
نفقه زن بعد از طلاق
انواع طلاق عبارت است از رجعی و بائن. در طلاق رجعی زن باید به مدت سه پاکی (سه ماه) عده نگهدارد. در این مدت زن در حکم زوجه است بنابراین باید نفقه پرداخت شود. رابطه زوجیت به جز نزدیکی، تا پایان مدت عده ادامه دارد. با پایان مدت عده در صورت عدم رجوع مرد، رابطه زناشوبی قطع میشود. مرد موظف است در مدت عده، نفقه زوجه را پرداخت کند، مگر اینکه طلاق در حالت نشوز (عدم تمکین زوجه) واقع شده باشد. در اینصورت زن مستحق نفقه نمی‌باشد.
طلاق از نوع بائن شامل طلاق خلع و مبارات می‌باشد. در این طلاق با اجرای صیغه، رابطه زوجیت قطع میشود. زن در مدت عده (سه طهر) حقی بر نفقه ندارد. اگر زوجه در زمان طلاق باردار باشد، پرداخت نفقه تا زمان وضع حمل ادامه می‌یابد.
نفقه زن در مدت عده وفات
زمانی که زوج فوت می‌کند زن باید عده وفات نگهدارد مدت آن چهار ماه و ده روز است. اگر زن باردار باشد، عده وفات تا زمان وضع حمل ادامه می‌یابد. در مدت عده، همسر متوفی مستحق نفقه است. با فوت شخص، اموال و دارایی وی داخل ترکه میشود. تا قبل از تعیین وراث به موجب گواهی انحصار وراثت، نمی توان در اموال زوج تصرفی نمود اما نفقه از محل آن پرداخت میشود. قبل از آن، اقارب نسبی متوفی شامل پدر، مادر و اولاد عهده‌دار نفقه زن می‌باشند.
نفقه زوجه منقطعه (موقت)
نفقه در نکاح دائم جریان دارد. در عقد موقت زن حقی بر نفقه ندارد مگر اینکه ضمن عقد شرط شده باشد. در صورت شرط به آن، زن میتواند الزام مرد به نفقه گذشته و حال را از دادگاه درخواست کند. در صورت الزام مرد به پرداخت نفقه و عدم پرداخت، زوجه میتواند دعوی الزام زوج به بذل بقیه مدت نکاح موقت اقامه کند. در نکاح موقت طلاق راه ندارد. با انقضای مدت یا بذل بقیه مدت از سوی زوج، نکاح منحل می شود. نفقه در این نوع نکاح به موجب قرارداد بین طرفین است نه حکم قانون. بنابراین اگر توافق نشده باشد مرد الزامی به پرداخت ندارد.
اجرای حکم نفقه زوجه
با صدور حکم نفقه و قطعیت آن، زوجه طبق قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی درخواست اجرای حکم را به دادگاه بدوی داده و پس از آن اجرائیه صادر میشود. اجرائیه به محکوم‌علیه (زوج) ابلاغ و باید ظرف ده روز محکوم‌به را پرداخت نماید. اگر پرداخت نکند، زوجه میتواند درخواست توقیف اموال زوج و فروش آن را نماید.
اگر محکوم مالی نداشته یا در دسترس نباشد، زوجه میتواند درخواست جلب زوج را نماید. اگر زوج کارمند باشد و زوجین فرزند نداشته باشند، درخواست توقیف یک سوم حقوق زوج از اداره متبوع محکوم میشود. چنانچه مرد فرزند داشته باشد، یک سوم حقوق دریافتی وی به نفع زن توقیف میشود.
تقسیط نفقه زوجه
محکومیت زوج به نفقه معوقه زوجه، قابل تقسیط است. بعد از صدور حکم قطعی نفقه و درخواست اجرا و ابلاغ اجراییه به زوج، اگر یکجا توانایی پرداخت نفقه را نداشته باشد، باید ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ اجراییه، دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را به دادگاه نخستین حکم نفقه تقدیم نماید. به پیوست دادخواست، استشهادیه دو نفر شاهد و لیست اموال ضمیمه میشود. در لیست اموال، نقل و انتقالات اموال زوج ظرف یکسال اخیر درج میشود.
با توجه به شغل و توانایی مالی مرد، بخشی از نفقه به صورت پیش‌پرداخت و بقیه به اقساط تعیین میشود. در مواردی با توجه به اوضاع و احوال و شرایط زوج، کل مبلغ به اقساط تعیین میشود. با پذیرش اعسار و تادیه مبلغ پیش‌پرداخت، اگر محکوم در زندان باشد. فوراً آزاد میشود.
نمونه رای پرداخت نفقه بعد از دعوی طلاق
چکیده رای: در صورت عدم تادیه نفقه زوجه و تحقق تخلف زوج از شرط ضمن عقد نکاح، اقدام زوج به پرداخت نفقه معوقه زوجه بعد از تقدیم دادخواست طلاق از طرف زوجه و در جریان رسیدگی به دعوی طلاق موثر در مقام نبوده و آثار مترتب بر تخلف نامبرده از شرط ضمن عقد نکاح و نیز حق مکتسبه زوجه در اعمال وکالت در طلاق را زایل و منتفی نمی سازد.
تاریخ دادنامه قطعی: 1400/06/10
خلاصه جریان پرونده
در تاریخ ۱۳۹۹/۹/۲۲ خانم ف. ع. باتفاق پدرش اقای ا. ع. بطرفیت اقای ا. م. ق. دادخواستی بخواسته طلاق بدلیل تخلف زوج از شروط ضمن عقد نکاح تقدیم و به پیوست دادخواست تصویر دادنامه شماره ۱۴۰۶ مورخ ۱۳۹۸/۱۱/۱۷ شعبه ۲۸ دادگاه خانواده مشهد که طی دادنامه شماره ۱۷۸ مورخ ۱۳۹۹/۲/۱۷ شعبه ۱۶ دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی مورد اصلاح و تایید قرار گرفته و بموجب ارای مرقوم زوج خوانده ماهیانه به پرداخت مبلغ پنج میلیون ریال بابت نفقه جاریه از تاریخ تقدیم دادخواست در حق زوجه محکوم گردیده و نیز تصویر حکم جلب مورخ ۱۳۹۹/۷/۲۴ صادره از شعبه ۲۱ اجرای احکام مدنی شهرستان مشهد و هم چنین تصویر سند ازدواج تقدیم نموده است. دادخواست مطروح حسب الارجاع در شعبه در شعبه ۲۸ دادگاه خانواده شهرستان مشهد ثبت و مورد رسیدگی قرار میگیرد. اقای س. ع. ر. وکیل پایه یک دادگستری با تقدیم وکالتنامه از جانب خوانده ( زوج ) در جلسه رسیدگی مورخ ۱۳۹۹/۱۰/۲۳ خواهان حضور نیافته لیکن با ارسال لایحه تقاضای رسیدگی نموده است.وکیل خوانده حضور یافته و اظهار داشت موکل نفقه را پرداخت کرده است.و رای د ادگاه را اجرا کرده است.لذا زوجه نمی تواند از این موضوع عدم پرداخت نفقه استفاده نماید. موکل متولد ۱۳۷۶ است.و پسری ۲۳ ساله که هم اکنون کار می کند نیاز به حمایت دارد. تا بتواند زندگی زناشویی اش را نجات دهد نه اینکه زندگی و اینده اش را تخریب نمود. زوج اظهار داشت حاضر به مطلقه نمودن زوجه ام نمی باشم در دوران عقد هستیم لیکن زوجه مدخوله می باشد. من تمام نفقه را پرداخت نمودم. سپس دادگاه قرار ارجاع امر بداوری صادر نموده و مقرر داشته که پرونده اجرایی از شعبه ۲۱ اجرای احکام خانواده مشهد مطالبه گردد. که پس از وصول پرونده اجرایی به کلاسه ۱۱۰/۲۱/۹۹۰۰۹۳۹ دادگاه خلاصه ان را در صورتمجلس مورخ ۱۳۹۹/۱۱/۵ منعکس نموده که حاکیست محکوم لها خانم ف. ع. و محکوم علیه اقای ا. م. ق. و محکوم به پرداخت ماهیانه پانصد هزار تومان بابت نفقه جاریه زوجه از تاریخ تقدیم دادخواست ( ۱۳۹۸/۱۰/۱۱ ) غیر از مسکن و اثاث می باشد. در تاریخ ۱۳۹۹/۷/۵ به محکوم علیه ابلاغ الکترونیکی شده تا جهت پرداخت نفقه در شعبه ۲۱ اجرای احکام خانواده مشهد حضور یابد محکوم علیه با وصف ابلاغ واقعی اجرای احکام حضور نیافته و اقدامی جهت پرداخت محکوم به ننموده است.محکوم لها طی لایحه مورخ ۱۳۹۹/۷/۲۴ تقاضای جلب محکوم علیه را نموده و برگ جلب محکوم علیه بتاریخ ۱۳۹۹/۷/۲۴ جهت پرداخت محکوم به بمبلغ ۴۶/۱۵۲/۹۰۰ ریال که تا تاریخ ۱۳۹۹/۷/۱۱ محاسبه شده و اینکه ماهیانه مبلغ پنج میلیون ریال بمبلغ مذکور اضافه میشود. بابت نفقه در حق محکوم لها صادر شده است.و برابر فیش و اعلامیه واریز شماره ۱۰۰۵۰۴ مورخ ۱۳۹۹/۱۰/۲۲ مبلغ ۶۱/۱۵۲/۹۰۰ ریال به حساب سپرده اجرای احکام مدنی توسط محکوم علیه واریز گردیده است.و نیز نیم عشر دولتی به حساب درامد نیم عشر اجرای احکام واریز گردیده و سپس به نیروهای انتظامی مشهد در تاریخ ۱۳۹۹/۱۰/۲۲ اعلام گردیده که از برگ جلب مورخ ۱۳۹۹/۷/۲۴ درخصوص محکوم علیه اقای ا. ق. رفع اثر و لغو شده است. در این اثنا خانم ف. ر. وکیل پایه یک دادگستری با تقدیم وکالتنامه از جانب خواهان ( زوجه ) اعلام وکالت نموده است. در جلسه رسیدگی مورخ ۹۹/۱۲/۲ که با حضور وکلای طرفین تشکیل گردیده وکیل زوجه اظهار داشت خواسته بشرح دادخواست و صورتجلسات قبل می باشد. اطلاعی نداشتم که پدر موکل را باید در دادگاه حاضر نمایم در هرحال بدلیل تخلف زوج از بند یک از شروط ضمن عقد تقاضای طلاق دارم. و موکل حاضر است.یکعدد سکه از مهریه را در قبال طلاق به زوج بذل نماید. در دوران عقد می باشند و لیکن رابطه زناشویی با همسرش داشته و مدخوله می باشد. و باردار نمی باشد. جهیزیه نداشته است.درخصوص نفقه اقدام و انرا میخواهد نسبت به سایر حقوق مالی اش ادعایی ندارد. وکیل زوج اظهار میدارد. موکل حاضر به مطلقه نمودن زوجه اش نمی باشد. و سایر دفاعیات بشرح صورتجلسه قبل می باشد. و موکل چون مریض بوده نتوانسته داورش را در دادگاه حاضر نماید. در صورت اعطای مهلت داور خود را حاضر خواهم نمود.دادگاه به جهت اینکه زوجه کمتر از ۱۸ سال سن دارد. حضور ولی او را در جلسه دادرسی ضروری تشخیص داده و در جلسه بعدی مورخ ۱۳۹۹/۱۲/۱۱ پدر زوجه در دادگاه حضور یافته و اظهار داشت من هم به طلاق دخترم با بذل یک عدد سکه از مهریه موافق می باشم. داوران منتخب زوجین هریک نظریه کتبی خود را که حاکی از عدم حصول سازش بین طرفین بود تقدیم داشته اند سرانجام دادگاه ختم رسیدگی را اعلام و پس از اظهار عقیده قاضی مشاور بموجب دادنامه شماره ۱۱۵۳ مورخ ۱۳۹۹/۱۲/۱۹ با اعلام اینکه بموجب پرونده اجرایی تمام نفقه زوجه پرداخت شده است.لذا با لحاظ نظریه قاضی مشاور دعوی خواهان را غیر وارد تشخیص و حکم به رد دعوی خواهان صادر نموده است. وکیل خواهان نسبت به دادنامه صادره تجدیدنظر خواهی نموده که پس از تبادل لایحه و وصول پرونده به مرجع تجدیدنظر *رضوی شعبه شانزدهم دادگاه تجدیدنظر حسب الارجاع در وقت فوق العاده بموضوع رسیدگی و طی دادنامه شماره ۱۶۶۳۸۵۳ مورخ ۱۴۰۰/۲/۲۵ اعتراض تجدیدنظر خواه را غیر موجه تشخیص و ضمن رد ان باستناد ماده ۳۵۸ قانون ایین دادرسی مدنی دادنامه تجدیدنظر خواسته را تایید نموده است. دادنامه اخیرالذکر در تاریخ ۱۴۰۰/۲/۲۸ بوکیل زوجه ابلاغ شد و نامبرده در تاریخ ۱۴۰۰/۳/۱۶ با تقدیم دادخواست نسبت به ان فرجامخواهی نموده که پس از طی تشریفات قانونی و وصول به دیوان عالی کشور جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع گردیده است. دادخواست فرجامی به هنگام شور قرایت میگردد.
هیات شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید. پس از قرایت گزارش اقای ح. ع. عضو ممیزو ملاحظه اوراق پرونده درخصوص دادنامه شماره ۱۶۶۳۸۵۳-۱۴۰۰/۲/۲۵ فرجام خواسته مشاوره نموده چنین رای می دهد:
رای دیوان
فرجامخواهی وکیل فرجامخواه خانم ف. ع. نسبت به دادنامه شماره ۱. ۸۵۳ مورخ ۱۴۰۰/۲/۲۵ شعبه شانزدهم دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی متضمن تایید دادنامه شماره ۱۱۵۳-۹۹ صادره از شعبه ۲۸ دادگاه خانواده شهرستان مشهد که بموجب ان بلحاظ عدم احراز تخلف زوج ( فرجامخوانده ) از بند یک از شروط ضمن العقد مندرج در سند نکاحیه حکم بر بطلان دعوی طلاق خواهان ( فرجامخواه ) اصدار یافته است.با توجه به جامع اوراق پرونده مالا وارد و موجه است.زیرا زوجه فرجامخواه بشرح دادخواست نخستین و توضیحات بعدی در جلسات دادرسی بعلت عدم پرداخت نفقه از سوی زوج و تخلف نامبرده از شرط مندرج در سند نکاحیه صدور حکم طلاق را خواستار گردیده است. پیوست پرونده و محتویات پرونده اجرایی که خلاصه ان در صورتمجلس دادگاه منعکس گردیده دلالت بر این دارد. که زوج فرجامخوانده بموجب دادنامه قطعیت یافته شماره ۱۴۰۶-۹۸ صادره از شعبه ۲۸ دادگاه خانواده مشهد به پرداخت نفقه جاریه از تاریخ ۱۳۹۸/۱۰/۱۱ از قرار ماهیانه مبلغ پنج میلیون ریال ( غیر از مسکن و اثاث البیت ) در حق زوجه فرجامخواه محکوم گردیده و علیرغم صدور اجراییه و ابلاغ ان و تشکیل پرونده اجرایی و اقدامات بعدی اجرایی از جمله صدور دستور جلب محکوم علیه تا تاریخ تقدیم دادخواست طلاق در پرونده حاضر ( ۱۳۹۹/۹/۲۲ ) هیچ اقدامی جهت پرداخت نفقه مورد حکم استحقاقی زوجه که بصورت معوق در امده و مربوط به مدت حدود یازده ماه بوده بعمل نیاورده و پس از صدور اجراییه به تکلیف قانونی خود در پرداخت نفقه استحقاقی زوجه عمل ننموده و اقدامات اجرایی خود در الزام نامبرده به اجرای حکم صادره و پرداخت نفقه مورد حکم زوجه موثر واقع نشده است.بنابراین در تاریخ تقدیم دادخواست طلاق از طرف زوجه تخلف زوج فرجامخوانده از بند یک از شروط مندرج در قباله نکاحیه و تحقق شرط وکالت در طلاق برای زوجه ثابت و مدلل بوده و این حق برای زوجه ایجاد گردیده که با اعمال وکالت در طلاق حاصل از تحقق شرط ضمن عقد نکاح خود را مطلقه نماید. و اقدام زوج به پرداخت نفقه معوقه زوجه بعد از تقدیم دادخواست طلاق از طرف زوجه و در جریان رسیدگی بدعوی طلاق موثر در مقام نبوده و اثار مترتب بر تخلف نامبرده از شرط ضمن عقد نکاح و نیز حق مکتسبه زوجه در اعمال وکالت در طلاق را زایل و منتفی نمی سازد بنابراین و بلحاظ ثبوت تخلف زوج از بند یک از شروط ضمن العقد مندرج در قباله نکاحیه و تحقق شرط وکالت در طلاق برای زوجه استحقاق زوجه برخواسته طلاق مطروحه قانونی و موجه بوده و از این رو دادنامه های بدوی و فرجامخواسته که بدون توجه به مراتب مرقوم در طلاق اصدار یافته خلاف دلایل و موجود در پرونده بوده و با موازین و مقررات قانونی مغایرت داشته و قابلیت ابرام ندارد. لذا مستندا به بند ۲ و قسمت اخیر بند ۵ ماده ۳۷۱ و بند ج ماده ۴۰۱ قانون ایین دادرسی مدنی ضمن نقض دادنامه فرجامخواسته رسیدگی مجدد به شعبه دیگر دادگاه تجدیدنظر استان خراسان رضوی بعنوان شعبه همعرض ارجاع میگردد. تا با توجه به دلایل و پیوست پرونده و استدلال مرقوم در فوق نسبت به صدور رای مقتضی اقدام نماید.
شعبه هشتم دیوان عالی کشور
رییس شعبه: ح. ع. مستشار: ح. م. ه.
قانون نفقه زوجه
در این بخش از مقاله مواد مربوط به نفقه زوجه بیان می‌شوند.
ماده ۱۱۰۲ قانون مدنی
همین که نکاح به طور صحت واقع شد روابط زوجیت بین طرفین موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل همدیگر برقرار میشود.
ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی
نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض.
ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی
هر گاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظائف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود.
ماده ۱۱۰۹ قانون مدنی
نفقه مطلقه رجعیه در زمان عده بر عهده شوهر است مگر اینکه طلاق در حال نشوز واقع شده باشد لیکن اگر عده از جهت فسخ نکاح یا طلاق بائن باشد زن حق نفقه ندارد مگر در صورت حمل از شوهر خود که در این صورت تا زمان وضع حمل حق نفقه خواهد داشت.
ماده ۱۱۱۰ قانون مدنی
در ایام عده وفات، مخارج زندگی زوجه عندالمطالبه از اموال اقاربی که پرداخت نفقه به عهده آنان است (درصورت عدم پرداخت) تامین میگردد.
ماده ۱۱۱۱ قانون مدنی
زن میتواند در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه به محکمه رجوع کند در این صورت محکمه میزان نفقه را معین و شوهر را به دادن آن محکوم خواهد کرد.
ماده ۱۱۱۲ قانون مدنی
اگر اجراء حکم مذکور در ماده قبل ممکن نباشد مطابق ماده ۱۱۲۹ رفتار خواهد شد.
ماده ۱۱۱۳ قانون مدنی
در عقد انقطاع زن حق نفقه ندارد مگر اینکه شرط شده یا آنکه عقد مبنی بر آن جاری شده باشد.
ماده ۱۱۱۵ قانون مدنی
اگر بودن زن با شوهر در یک منزل متضمن خوف ضرر بدنی و یا مالی یا شرافتی برای زن باشد زن میتواند مسکن علیحده اختیار کند و در صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور، محکمه حکم بازگشت به منزل شوهر نخواهد داد و مادام که زن در بازگشتن به منزل مزبور معذور است نفقه بر عهده شوهر خواهد بود.
ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی
در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه و عدم امکان اجراء حکم محکمه و الزام او بدادن نفقه زن می تواند برای طلاق به حاکم رجوع کند و حاکم شوهر او را اجبار به طلاق مینماید همچنین است در صورت عجز شوهر از دادن نفقه.
ماده ۱۲۰۳ قانون مدنی
در صورت بودن زوجه و یک یا چند نفر واجب‌النفقه دیگر زوجه مقدم بر سایرین خواهد بود.
ماده ۱۲۰۶ قانون مدنی
ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی
سخن پایانی
یکی از حقوق قانونی زن که با عقد نکاح ایجاد میشود نفقه است. در صورت عدم پرداخت آن به مدت شش‌ماه، عسر و حرج زن احراز شده و به استناد آن میتواند برای طلاق اقامه دعوی کند. با شروع زندگی مشترک، پرداخت نفقه زوج منوط به تمکین از مرد می‌باشد. جهت اعطای وکالت با شماره‌های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۰۲۱۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
دفتر وکالت و مشاوره حقوقی شریفی
سوالات رایج
۱- با وقوع طلاق توافقی (خلع) نفقه چه زمانی قطع میشود؟
طلاق توافقی از انواع طلاق بائن است. در طلاق بائن اعم از خلع یا مبارات با وقوع طلاق رابطه زوجیت قطع و زن حق نفقه نخواهد داشت.
۲- چه موقع نشوز زن ثابت میشود؟
اگر زن تمکین نکند و حکم الزام به تمکین صادر و قطعی شود، لکن در مرحله اجرا زوجه از بازگشت به منزل مشترک امتناع کند ناشزه محسوب میشود.
۳- اگر نفقه زوجه مطلقه رجعیه پرداخت نشود چه حقوقی دارد؟
نفقه تکلیف مرد در مدت عده طلاق رجعی است. در صورت عدم پرداخت، زوجه میتواند دعوی مطالبه نفقه این ایام را اقامه نماید.
۴- آیا عدم پرداخت نفقه در دوران عقد وصف کیفری دارد؟
عدم پرداخت نفقه زوجه در دوران عقد وصف کیفری ندارد.
