- انواع وصیت و آثار آن – وصایت - 2024-11-30
- نمونه رای پرداخت خسارت راننده مقصر به قیمت یوم الاداء - 2024-11-20
- اعتراض شخص ثالث اصلی (حکمی) و طاری - 2024-11-16
ماده ۲۳۲ قانون مدنی
شروط مفصله ذیل باطل است ولی مفسد عقد نیست:
۱ – شرطی که انجام آن غیر مقدور باشد.
۲ – شرطی که در آن نفع و فایده نباشد.
۳ – شرطی که نامشروع باشد.
تحلیل ماده ۲۳۲ قانون مدنی
✍ شرط باطل شرطی است که خود باطل است بدون اینکه به صحت عقد خللی وارد نموده باشد.
▪︎ منظور از شرط غیر مقدور آن است که به طور کلی انجام آن امکانپذیر نباشد. اما اگر مشروط علیه (کسی که شرط به ضررش است) نتواند انجام دهد ولی از عهده دیگری برآید، غیر مقدور نمی باشد در نتیجه شرط باطل نیست.
▪︎ اگر شرط غیر مقدور توسط دیگری قابل انجام باشد به هزینه مشروط علیه انجام می شود. چنانچه در قرارداد انجام آن بالمباشره باشد یعنی صرفاً توسط مشروط علیه انجام بگیرد و وی قادر نباشد شرط باطل است. برای مثال شرط شود تابلوی نقاشی توسط متعهد کشیده شود و وی نتواند آن را انجام دهد.
▪︎ طبق ماده ۲۳۲ قانون مدنی شرط بدون نفع و فایده آن است که برای مشروط له (کسی که شرط به سودش است) فایده عقلائی نداشته باشد. این نوع شرط شخصی است منظور اینکه ممکن است برای دیگری نفعی نداشته باشد ولی برای مشروط له با فایده باشد در این صورت شرط باطل نیست.
▪︎ شرط نامشروع شرطی است که خلاف نظم عمومی و قوانین آمره باشد. مقررات آمره به آن دسته از قوانین گفته می شوند که نتوان بر خلاف آنها توافق نمود مانند اینکه در عقد نکاح دائم شرط شود به زن نفقه تعلق نگیرد.
▪︎ در مقابل قوانین تکمیلی هستند که به موجب آن طرفین می توانند بر خلافش توافق کنند. اصولاً مقررات مربوط به امور مالی تکمیلی هستند و مقررات مربوط به احوال شخصیه مانند نکاح، طلاق، ارث و وصیت آمره می باشند.
▪︎ اگر شرط نامشروع به گونه ای باشد که باعث نامشروع شدن عقد شود، شرط و عقد هر دو باطل می باشند. مثل، در قرارداد اجاره شرط شود مستاجر از ملک استیجاری به عنوان مکانی برای شرط بندی استفاده کند.
▪︎ اگر مشروط له از بطلان شرط ضرر کند، چون هدف از ایجاد حق فسخ دفع ضرر از دارنده حق است، وی می تواند به استناد آن قرارداد اصلی را فسخ کند.
▪︎ در خصوص شرط بی فایده چون بطلان شرط برای کسی که شرط به نفعش شده نفعی ندارد که باعث ورود ضرر به وی شده باشد، در نتیجه حق فسخی ایجاد نمی شود.
▪︎ شروط باطلی که موجب بطلان شرط و عقد می شوند طبق ماده ۲۳۳ قانون مدنی عبارت است از: ۱ – شرط خلاف مقتضای عقد. ۲ – شرط مجهولی که جهل به آن موجب جهل به عوضین شود.
جهت دریافت مشاوره تخصصی با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
