- انواع وصیت و آثار آن – وصایت - 2024-11-30
- نمونه رای پرداخت خسارت راننده مقصر به قیمت یوم الاداء - 2024-11-20
- اعتراض شخص ثالث اصلی (حکمی) و طاری - 2024-11-16
ماده ۱۹۰ قانون مدنی
برای صحت هر معامله شرایط ذیل اساسی است:
۱) قصد طرفین و رضای آنها
۲) اهلیت طرفین
۳) موضوع معین که مورد معامله باشد
۴) مشروعیت جهت معامله
تحلیل ماده ۱۹۰ قانون مدنی
✍ ماده ۱۹۰ قانون مدنی چهار شرط اساسی که برای صحت معاملات لازم است و در هر قراردادی باید رعایت شوند را بیان نموده است.
▪︎ ابراز قصد ممکن است صریح باشد مانند الفاظ به کار رفته در عقد که حکایت از قصد آن معامله می کند. ممکن است غیر صریح باشد مانند بیع معاطات که بدون جاری کردن صیغه خاصی و با عمل و اشاره محقق می شود مانند خرید جنس از مغازه.
▪︎ معامله صوری معامله ای است که فاقد قصد باشد و مسلماً باطل است.
▪︎ معامله به قصد فرار از دین اگر صوری منعقد شود باطل است. اما اگر صوری نباشد و بدهکار به قصد فرار از ادای دین مسلم و قطعی مالش را به طور واقعی انتقال دهد غیر نافذ است. اعتبار چنین معامله ای منوط به تنفیذ طلبکار یا طلبکاران می باشد.
▪︎ قرارداد باید با رضایت طرفین منعقد شود. عقد اکراهی بیانگر معیوب بودن اراده بوده و عقد را غیر نافذ می کند. اگر اکراه به حدی باشد که تبدیل به اجبار شود عقد را باطل می کند.
▪︎ اکراه ناشی از تهدید عبارت است از: ۱- عمل تهدیدکننده بر تهدیدشونده موثر باشد؛ ۲- تهدید خارجی و از سوی شخص دیگری باشد بدون اضطرار تهدیدشونده؛ ۳- قابل دفع نباشد؛ ۴- هدف از تهدید انعقاد معامله باشد؛ ۵- در نتیجه تهدید معامله اکراهی واقع شود.
▪︎ در اکراه مادی که نوعی اجبار به معامله است عقد باطل می باشد.
▪︎ اشتباه به معنی تصور خلاف واقع از انجام یک عمل حقوقی است. در نتیجه اشتباه عقد سه حالت پیدا می کند: اول: اشتباه در وصف اساسی که موجب بطلان قرارداد می گردد مانند اشتباه در شخص در عقودی که شخصیت طرف علت عمده عقد است مثل نکاح و صلح بلاعوض. دوم: اشتباه در اوصاف مهم عقد، در این جا حق فسخ برای طرفی که دچار اشتباه شده ایجاد می گردد مانند خریداری که با این تصور که فرش بافت تبریز است آن را خریده ولی بافت کرمان بوده است. سوم: مواردی که اشتباه تاثیری در صحت عقد ندارد مانند اشتباه در طرف عقد بیع.
▪︎ طرفین باید اهلیت انعقاد قرارداد داشته باشند. معاملات صغیر غیر بالغ و دیوانه مطلقا باطل هستند. معامله صغیر بالغ (از سن بلوغ تا ۱۸ سالگی) و سفیه در تملکات بلاعوض غیر نافذ است مانند قبول هبه. اما در جایی که صغیر بالغ یا سفیه مالی به ملکیت دیگری درآورد معامله باطل است مانند هبه کردن. سفیه کسی است که قادر به تصمیم گیری در امور مالی نباشد. معامله این افراد با تنفیذ ولی قهری یا قیم معتبر می شود.
▪︎ تاجر ورشکسته اهلیت تصرف در اموالش را ندارد. به همین دلیل معاملات وی غیر نافذ است و نیاز به تنفیذ مدیر تصفیه دارد.
▪︎ مورد معامله باید معلوم و معین باشد. به عبارتی مبهم نباشد و مجهول یا مردد بین دو یا چند چیز نباشد.
▪︎ مورد معامله باید: مالیت و ارزش اقتصادی داشته باشد، نفع عقلایی و مشروع داشته باشد، قابل تسلیم باشد، قابل نقل و کنترل باشد، اگر مبیع عین معین یا کلی در معین است در زمان عقد باید موجود باشد. عین معین مانند آپارتمان و کلی در معین مانند صد کیلو برنج از این انبار.
▪︎ در عقود مسامحه ای که در آن طرفین به دنبال سودجویی نمی باشند مانند صلح بلاعوض یا عقد ضمان، علم اجمالی به مورد معامله کافی است. در مقابل در عقود مغابنه ای که طرفین در پی کسب سود بیشتر هستند مانند بیع و اجاره باید مقدار، جنس و وصف مورد معامله به تفصیل مشخص باشد.
▪︎ جهت معامله باید مشروع باشد. جهت معامله هدف و انگیزه طرفین از آن معامله است. در عقد نیازی نیست جهت آن تصریح شود اما اگر جهت تصریح شود یا به هر نحو مشخص شود نامشروع است، معامله باطل است مانند دایر کردن ملک برای شرط بندی.
جهت دریافت مشاوره تخصصی با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
