- انواع وصیت و آثار آن – وصایت - 2024-11-30
- نمونه رای پرداخت خسارت راننده مقصر به قیمت یوم الاداء - 2024-11-20
- اعتراض شخص ثالث اصلی (حکمی) و طاری - 2024-11-16
دعوی بطلان معامله مستحق للغیر یکی از دعاوی رایج دادگستری است که مستلزم دفاع و نگارش لایحه دفاعیه مناسب می باشد.
معامله مستحق للغیر یا مال غیر به این معناست که فروشنده (فضول) مال غیر را بدون رضایت انتقال دهد. بدون اینکه فروشنده از طرف صاحب مال نمایندگی اعم از وکالت، قیمومیت، وصایت و ولایت داشته باشد. با عدم تنفیذ معامله توسط مالک، قرارداد باطل است.
از این رو در دعوایی که مطرح می شود تنظیم لایحه دفاعیه صحیح و نتیجه بخش در روند پرونده یا نقض رای توصیه می گردد.
در مقاله حاضر وکیل امور قراردادها نکات کلیدی و مهم را در این خصوص بیان می کند.
شروط معامله مستحق للغیر (ضمان دَرَک)
کسی که مالی را می فروشد ضامن درک مبیع است. ضمان درک یعنی مبیع در زمان عقد مستحق للغیر (مال غیر) باشد.
اگر کاشف بعمل آید مال غیر بوده است. چنانچه مالک معامله را تنفیذ کند لفظی یا عملی. عقد صحیح است و آثار عقد صحیح را از ابتدا دارد.
لکن اگر مالک معامله را رد کند باطل است. در اینجا چون بطلان اثر قهقرایی دارد. آثار آن به قبل از بیع بر می گردد. به عبارتی چنین قراردادی فاقد هرگونه آثار حقوقی است.
معامله مستحق للغیر در عقود معوض مانند بیع، اجاره، معاوضه، صلح و.. راه دارد.
ممکن است هر یک از مبیع یا ثمن مال غیر باشد. در بیع، ثمن می تواند عین معین یا کلی در معین باشد. در صورت مستحق للغیر بودن ثمن و عدم تنفیذ مالک، معامله باطل است. در اینجا مشتری باید مبیع را به فروشنده بازگرداند.
قواعد ضمان درک تکمیلی است. به عبارت دیگر طرفین می توانند برخلاف آن با یکدیگر توافق کنند. لذا شروطی مانند شرط عدم ضمان درک، تخفیف یا تشدید ضمان را می توان ضمن عقد درج نمود.
نکات لایحه دفاعیه
برای نگارش لایحه دفاعیه می بایست به مواردی توجه شود.
▪︎ اصل بر صحت معاملات است. بنابراین برای اثبات خلاف آن (بطلان قرارداد) ادله معتبر ضمن تنظیم لایحه دفاعیه که موضوع دعوی را تبیین می کند به دادگاه ارائه می گردد.
▪︎ خریدار جاهل به معامله مال غیر بوده یا عالم. اگر عالم باشد فقط می تواند ثمن را بگیرد. اگر جاهل باشد علاوه بر ثمن خسارات و غرامات نیز قابل مطالبه است.
▪︎ اگر مورد معامله در عقد معاوضه (معامله عین با عین) مستحق للغیر درآید. برای مثال عینی که خریدار می دهد مال غیر باشد. خریدار باید عین مبیع را به فروشنده بازگرداند.
اگر از بین رفته باشد (تلف مادی) یا به دیگری منتقل شده باشد (تلف حکمی) مثل یا قیمت آن عودت داده می شود.
▪︎ ممکن است طرفین ضمن عقد شرط کنند در صورت مستحق للغیر بودن مبیع مبلغی به عنوان خسارت پرداخت شود. در این صورت با توجه به حاکمیت اراده طرفین، شرط معتبر است.
با وجود توافق بر وجه التزام، دادگاه دو بار خوانده را محکوم به پرداخت خسارت نمی نماید. به بیان دیگر، خوانده یکبار به خسارت قراردادی و یکبار به غرامت موضوع رای وحدت رویه شماره ۸۱۱ دیوان عالی کشور محکوم نمی شود.
▪︎ هزینه ها و مخارج لازمه که متضرر از زمان معامله تا زمان اطلاع از معامله مستحق للغیر نموده از بایع فضولی در دعوی بطلان قابل مطالبه است. این موارد علاوه بر غرامت حاصل از کاهش ارزش ثمن می باشد.
جهت دریافت مشاوره تخصصی و تنظیم لایحه دفاعیه با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید. همچنین شما می توانید برای تنظیم دادخواست، شکواییه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
