- انواع وصیت و آثار آن – وصایت - 2024-11-30
- نمونه رای پرداخت خسارت راننده مقصر به قیمت یوم الاداء - 2024-11-20
- اعتراض شخص ثالث اصلی (حکمی) و طاری - 2024-11-16
سوالی که پیش می‌آید این است که طلاق از طرف زوج با مهریه عندالاستطاعه چیست و چگونه طلاق اجرا و مهریه پرداخت می‌شود؟ انواع مهریه عبارتست از مهریه عندالاستطاعه و عندالمطالبه. ممکن است طلاق از طرف زوج با مهریه عندالاستطاعه باشد. این نوع مهریه وقتی قابل پرداخت است که زوج دارای ملائت مالی (توانایی مالی) باشد. در مهریه عندالمطالبه و حال، هر زمان زن اقدام کند مرد باید پرداخت کند ولو اینکه مرد پولی نداشته باشد و ناچار شود به اقساط آن را بپردازد.
در نوشته حاضر وکیل طلاق تهران به طور کاربردی طلاق از طرف زوج با مهریه عندالاستطاعه و نحوه مطالبه مهریه را بیان می‌کند. بعلاوه جهت وکالت و مشاوره حقوقی تلفنی، تنظیم لایحه دفاعیه، دادخواست شکواییه، اظهارنامه و بررسی مدارک خود با ما در ارتباط باشید.
مهریه عندالاستطاعه چیست؟
فهرست مطالب
مهریه عندالاستطاعه عبارتست از اینکه زوجه پس از مطالبه مهریه، جهت وصول آن باید اموال زوج را معرفی کند. در مطالبه این مهریه، امکان صدور حکم جلب مرد وجود ندارد. اگر زوج طلب زن را از بابت مهریه پرداخت نکند یا ترتیبی برای پرداخت فراهم نکند در صورتی می‌توان اقدام قانونی نمود که اموال متعلق به زوج معرفی، توقیف، فروش و مهریه از وجه حاصل وصول شود.
در مواردی که طرفین توافق می‌کنند مهریه به صورت عندالاستطاعه در سند ازدواج قید شود، مشخص است بیشتر در جهت منافع مرد گذاشته می‌شود. در این صورت با درخواست طلاق از طرف زوج با توجه به خاتمه زوجیت و عدم بقای این شرط، مهریه عندالاستطاعه از بین می‌رود.
تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه
طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، به مجرد وقوع عقد نکاح، زن مالک مهریه شده و هر تصرفی میتواند در آن نماید. ذکر واژه مهریه در سند قباله به خودی خود بیانگر حال بودن آن است. به عبارتی هر زمان زوجه میتواند آن را مطالبه کند بدون اینکه نیازی به اثبات مالدار بودن مرد باشد. در این صورت زوج می‌بایست مهریه را پرداخت کند یا ترتیب پرداخت دهد و یا از محل اموالش وصول شود.
در صورت عدم وصول مهریه، نوبت به صدور برگه جلب و بازداشت مرد می‌رسد. لازم به ذکر است صدور برگ جلب صرفاً تا تعداد ۱۱۰ سکه مجاز است. برای اقدام بر مازاد آن، زوجه می‌بایست مال معرفی کند. به بیان دیگر، اگر مرد ۱۱۰ سکه را پرداخت کند نسبت به مازاد آن تا سقف تعیین شده در قباله، بازداشت نمی‌شود.
لکن در نوع مهریه عندالاستطاعه اولاً زوجه باید مالدار بودن زوج را با معرفی یا شناسایی اموال وی در دادگاه ثابت کند، ثانیاً اگر مرد مالی نداشته باشد، جلب نمی‌شود و زوجه باید تا زمان دسترسی به اموال مرد صبر کند.
مهریه عندالاستطاعه و طلاق به درخواست مرد
یکی از راههای طلاق و انحلال رابطه زوجیت، طلاق به درخواست مرد است. در این طلاق، زوج با پرداخت حقوق مالی زن، وی را مطلقه می‌کند. ممکن است با مطرح نمودن طلاق از طرف مرد، زوجه اقدام به مطالبه مهریه عندالاستطاعه نماید. در این صورت، مرد از مطرح نمودن دعوای اعسار و تقسیط و اثبات عدم توانایی مالی بی‌نیاز است. زوجه باید با معرفی اموال زوج، ملائت و استطاعت مالی وی را ثابت نماید.
در مواردی زوج به قصد عدم پرداخت مهریه، با وقوع اختلافات فیمابین، اموال خود را به طریقی انتقال داده یا مخفی می‌نماید تا زن نتواند به حقوق قانونی خود برسد. در اینجا زوجه، دعوی بطلان معامله صوری از سوی زوج مطرح می‌نماید. پس از اثبات حقانیت زوجه و صدور حکم قطعی بطلان معامله صوری و اعاده مالکیت به زوج، زن جهت وصول مهریه عندالاستطاعه اقدام می‌نماید. در ادامه نمونه آرای محاکم در خصوص مهریه عندالاستطاعه آورده می‌شود.
نمونه رای مهریه عندالاستطاعه در طلاق از طرف زن
چکیده رای: شرط عندالاستطاعه بودن پرداخت مهریه، ناظر به بقاء زوجیت بوده و با اراده زوج بر طلاق زوجه منتفی می شود.
شماره دادنامه قطعی : 9309980216800485
تاریخ دادنامه قطعی : 1394/02/30
خلاصه جریان پرونده
حسب محتویات پرونده،خواهان آقای ح. ز.ز. در تاریخ 1393/4/25 دادخواستی به خواسته صدور گواهی عدم امکان سازش به طرفیت زوجه خانم ط. ص.ق.س. تقدیم محاکم خانواده تهران نموده و اعلام داشته که به موجب سند ازدواج که تصویر آن پیوست دادخواست تقدیم گردیده در تاریخ 1393/1/10 با خوانده ازدواج کرده و در حال حاضر قادر به ادامه زندگی مشترک نمی باشد،تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش جهت اجرای صیغه طلاق را دارد . پرونده جهت رسیدگی به شعبه 268 محاکم عمومی خانواده تهران ارجاع شده است . دادگاه پس از جری تشریفات قانونی به تاریخ 1393/5/15 جلسه دادرسی تشکیل داده،خواهان حضور یافته و لکن خوانده حاضر نشده و لایحه ای نیز ارسال ننموده است. خواهان اظهار داشته که زوجه ناسازگار است. باکره بوده و در دوران عقد بسر می بریم . مهریه زوجه 114 سکه بهار آزادی است که عندالاستطاعه می باشد. قادر به پرداخت یکجا نیستم . دادگاه به لحاظ عدم سازش زوجین مبادرت به ارجاع امر به داوری نموده.آقای م. ز. به عنوان داور زوج و آقای د. ن. به عنوان داور زوجه تعیین و معرفی گردیده اند . آقای م. ب. به وکالت از زوجه در پاسخ به دادخواست زوج لایحه تقدیم و اعلام داشته که موکل دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد با هزاران امید راضی به ازدواج با خواهان شده، اما اینگونه بدون علّت یا عذر معقول و موجهی، با بی مهری خواهان مواجه گردیده،حالیه تنها موردی که میتواند تا حدودی بر زخمهای زوجه التیام بخشد وحداقل های معیشتی وی را جبران نماید، مهریه استحقاقی زوجه بوده و در راستای مدلول ماده 29 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 در خواست می شود ترتیبی اتخاذ شود تا زوجه هر چند به صورت اقساط بتواند مهریه خود را استیفاء نماید . همچنین زوجه ساکن شهر مقدس مشهد است و امکان معرفی داور دارای شرایط از میان اقارب و آشنایان وی وجود ندارد، تقاضای تعیین داور از میان افراد واجد صلاحیت مستقر در مجتمع قضایی را دارد . داوران زوجین جداگانه نظریات کتبی خود را نوشته و تقدیم دادگاه نموده اند.داور زوج اعلام داشته که زندگی زوجین به نتیجه نمی رسد و زوج درخواست طلاق دارد . داور زوجه نیز اعلام نموده زوجه خواستار مهریه خود است . دادگاه ختم دادرسی را اعلام و به شرح دادنامه شماره 1021 مورخ 1393/6/25 و با استدلال به اینکه مساعی دادگاه و داوران در جهت انصراف زوج از طلاق مؤثر واقع نشده و اصرار بر طلاق دارد، با احراز رابطه زوجیت بین خواهان و خوانده،به استناد ماده 1133 قانون مدنی به زوج اجازه داده تا با شرایط مقرره به شرح:1- زوج باید مهریه استحقاقی زوجه را که 47 عدد سکه بهار آزادی می باشد همزمان با اجرای صیغه طلاق در دفتر خانه بپردازد . 2- نحله زوجه را مجموعاً مبلغ سه میلیون تومان تعیین،که زوج باید همزمان با اجرای صیغه طلاق بپردازد .3- نوع طلاق با توجه به دوشیزه بودن حسب گواهی پزشکی قانونی بائن است ، نسبت به اجرا و ثبت طلاق اقدام نماید . پس از ابلاغ رأی صادره ، زوج آقای ح. ز.ز. با تقدیم دادخواست تجدیدنظر نسبت به محکومیت خود در خصوص پرداخت مهریه و نحله اعتراض نموده و در لایحه تقدیمی اجمالاً اعلام داشته که دادگاه به موضوع عندالاستطاعه بودن مهریه مندرج در عقد توجهی نکرده وآن را عندالمطالبه تلقی نموده و همراه نحله حکم داده است و تقاضای نقض این قسمت از رأی صادره را کرده است . پس از انجام تبادل لوایح و وصول پاسخ وکیل تجدیدنظرخوانده اجمالاً دائر بر اینکه احکام مندرج در قانون حمایت خانواده به طور آمرانه وضع گردیده وحکم به ثبت طلاق منوط به تأدیه مهریه و حقوق مالی زوجه است. همچنین بنای اشتراط عندالاستطاعه بودن مهریه ناظر به تداوم زندگی مشترک بوده و زوج نمی تواند هر وقت بخواهد بدون پرداخت حقوق مالی زوجه وی را مطلقه سازد و احتساب نصف مهریه در رأی بدوی اصلاح شود. پرونده به مرجع تجدیدنظر ارسال گردیده است. شعبه 26 دادگاه تجدیدنظر استان تهران نسبت به تجدیدنظرخواهی رسیدگی و به شرح دادنامه شماره 1361 مورخ 1393/8/24 با رد اعتراض و اصلاح نصف مهریه مورد حکم از تعداد 47 عدد به 57 عدد ، دادنامه تجدیدنظرخواسته را تأیید نموده است . پس از ابلاغ رأی تجدیدنظر ، زوج آقای ح. ز.ز. با تقدیم دادخواست فرجامی همانند مرحله تجدیدنظرخواهی نسبت به موضوع عندالاستطاعه بودن مهریه و عدم توجه دادگاه تجدیدنظر به اعتراض وی و تأیید رأی بدوی در خصوص پرداخت نصف مهریه به تعداد 57 عدد سکه بهار آزادی به همراه نحله اعتراض نموده و اعلام داشته که اصل بر عدم استطاعت و معسر بودن اینجانب بوده و دینی بر ذمّه بنده مستقر نشده است و صدور حکم بر پرداخت مهریه همزمان با اجرای صیغه طلاق ناظر به فرض عندالمطالبه بودن آن می باشد و حکم صادره خلاف تبصره 3 ماده واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق است.تقاضای نقض دادنامه صادره را دارم . پس از انجام تبادل لوایح و وصول پاسخ وکیل فرجام خوانده متضمن مطالب مطرح شده در مرحله تجدیدنظرخواهی ، پرونده به دیوان عالی کشور ارسال و جهت رسیدگی به این شعبه ارجاع گردیده است . هیأت شعبه در تاریخ بالا تشکیل گردید . پس از قرائت گزارش آقای دکتر علیزاده عضو ممیز و ملاحظه اوراق پرونده و نظریه کتبی آقای حمیدرضا محمد باقری دادیار دیوان عالی کشور اجمالاً مبنی بر : صدور رأی شایسته موافق موازین قانونی مورد تقاضاست.در خصوص دادنامه شماره 1361 مورخ 1393/8/24 فرجام خواسته ، مشاوره نموده و چنین رأی می دهد:
رأی دیوان عالی کشور
فرجام خواهی زوج آقای ح. ز.ز. به طرفیت زوجه خانم ط. ص.ق.س. با وکالت آقای م. ب. نسبت به قسمتی از دادنامه شماره 1361 مورخ 1393/8/24 شعبه 26 دادگاه تجدیدنظر استان تهران در خصوص پرداخت مهریه و نحله مورد حکم که در تأیید رأی بدوی شماره 1021 مورخ 1393/6/25 شعبه 268 دادگاه عمومی خانواده تهران با اصلاح تعداد سکه های بهار آزادی اصدار یافته است،با توجه به محتویات پرونده و اینکه شرط عندالاستطاعه بودن پرداخت مهریه ناظر به بقاء و دوام زوجیت بوده و با اراده زوج بر طلاق زوجه منتفی و مشمول مقررات ماده 29 قانون حمایت خانوده مصوب 1391 می گردد،مگر اینکه حکم بر مُعسر بودن زوج صادر شده باشد که در این صورت بدون پرداخت مهریه نیز صیغه طلاق اجرا و ثبت می شود ، موجه و قابل پذیرش نبوده و متضمّن ایرادات قانونی که نقض رأی فرجام خواسته را ایجاب نماید نمی باشد . با تذکر به اینکه حسب مقررات مواد 26 و 34 قانون حمایت خانواده مصوب 1391 عنوان صحیح رأی صادره گواهی عدم امکان سازش و مدت اعتبار آن نیز سه ماه از تاریخ ابلاغ قطعی شدن آن می باشد. به استناد مواد 370 و 396 قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی وانقلاب در امور مدنی، رأی فرجام خواسته ابرام می گردد.
شعبه 42 دیوان عالی کشور- رئیس و عضومعاون
دکتر علیزاده – غلامحسین ذات عجم
نمونه رای نحوه مطالبه مهریه عندالاستطاعه
چکیده رای: حکم به پرداخت مهریه که مقید و مشروط به استطاعت مالی مدیون است (عندالاستطاعه) پس از احراز استطاعت امکان پذیر خواهد بود و ضرورت دارد زوجه ضمن مطالبه دین خود دلیل استطاعت زوج را نیز اقامه نماید.
شماره دادنامه قطعی : 9309970223000005
تاریخ دادنامه قطعی : 1393/01/17
رأی دادگاه بدوی
در خصوص دعوی خانم ز.ح. فرزند م. با وکالت س.ص. و ح.ز. به طرفیت الف.ب. فرزند الف. با وکالت م.ع. به خواسته مطالبه مهریه با احتساب خسارات دادرسی، باملاحظه تصویر مصدق عقدنامه (سند نکاحیه) رسمی به شماره 2964 مورخ 10/11/1391 تنظیمی در دفتر رسمی ثبت ازدواج شماره . . . تهران علقه زوجیت فی مابین طرفین با مهریه ای به شرح خواسته برای دادگاه محرز است. ازآنجاکه به مجرد عقد نکاح، زوجه مالک مهریه می گردد و مهریه خواهان نیز حسب مندرجات سند نکاحیه علاوه بر عندالاستطاعه، عندالمطالبه بوده و می بایست به زوجه پرداخت گردد و با مطالبه وی حسب دادخواست تقدیمی حال گردیده و نظر به اینکه خوانده (زوج) ضمن حضور در دادگاه اقرار به مدیونیت خویش نسبت به مهریه و نیز عدم پرداخت آن نموده، لذا دادگاه ضمن استصحاب بقاء دین و احراز اشتغال ذمه خوانده، با ردّ دفاعیات وکیل خوانده در این مرحله مبنی بر عدم استطاعت مالی موکل در پرداخت مهریه با توجه به اینکه در سند نکاحیه استطاعت مالی موکل شرط پرداخت مهریه می باشد، دعوی خواهان را وارد و محمول بر صحت تشخیص داده و مستنداً به مواد 1078 و 1082 و 1118 قانون مدنی و 198، 515 و 519 قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی، رأی بر محکومیت خوانده به پرداخت 156 عدد سکه تمام بهار آزادی بابت اصل خواسته و پرداخت هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل مطابق تعرفه قانونی در حق خواهان صادر می نماید. لازم به ذکر است اثبات عدم استطاعت خوانده در پرداخت کل یا بخشی از مهریه در زمان اجرای حکم با زوج (خوانده) می باشد. رأی صادره حضوری ظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدیدنظر در محاکم محترم تجدیدنظر استان تهران می باشد.
دادرس شعبه 282 دادگاه عمومی خانواده تهران ـ زاهد پاشا
رأی دادگاه تجدیدنظر
تجدیدنظرخواهی آقای الف.ب. با وکالت آقای م.ع. به طرفیت خانم ز.ح. با وکالت آقای ح.ز. و خانم س.ت. به دادنامه شماره 993-30/6/92 شعبه 282 دادگاه خانواده تهران که به موجب آن تجدیدنظرخواه به پرداخت تعداد 150 سکه بهار آزادی بابت بخشی از مهریه و نیز هزینه دادرسی و حق الوکاله در حق تجدیدنظر خوانده محکوم گردیده وارد و موجه است و رأی مزبور مغایر با قانون و دلایل موجود در پرونده می باشد زیرا اگرچه مهریه زوجه مطابق سند ابرازی در ذمه زوج دین است و تأدیه نشده است و لذا زوجه می تواند هر وقت که بخواهد آن را مطالبه کند لکن حکم به تأدیه دین مزبور مشروط و منوط به دو شرط گردیده است اول اینکه دائن (زوجه) آن را مطالبه کند که در پرونده حاضر مطالبه کرده است دوم استطاعت و تمکن مالی زوج به ادای دین و لذا ضرورت داشت زوجه ضمن مطالبه مهریه ادعای استطاعت زوج را نیز طرح و دلایل خود را در این خصوص نیر اقامه و آن را اثبات نماید و مادامی که به طریق قانونی استطاعت وی ثابت نشده حکم به ادای دین فاقد وجاهت قانونی است و موکول نمودن اثبات استطاعت به زمان اجرای حکم نیز صحیح به نظر نمی رسد زیرا همان گونه که اشاره شد حکم به اداء دینی که مقید و مشروط به استطاعت مالی مدیون است پس از احراز استطاعت امکان پذیر خواهد بود بنابراین با استناد به ماده 358 قانون آیین دادرسی مدنی دادنامه تجدیدنظر خواسته نقض می شود و با استناد به ماده 2 قانون مزبور قرار ردّ دعوا صادر می گردد. این رأی قطعی است.
رئیس شعبه 30 دادگاه تجدیدنظر استان تهران ـ مستشار دادگاه
بیگدلی ـ پایدار پویا
سخن پایانی
در قانون مدتی ایران در مورد طلاق از طرف مرد با مهریه عندالاستطاعه صحبتی نشده است. طبق آرای محاکم، اگر طلاق به درخواست زوج مطرح شود، چون رابطه زناشویی طرفین با طلاق خاتمه می‌یابد، نیازی به پرداخت مهریه عندالاستطاعه نمی‌باشد. جهت اعطای وکالت در وکیل طلاق با شماره ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس حاصل نمایید.
دفتر وکالت و مشاوره حقوقی شریفی
سوالات رایج
۱- آیا می‌توان در قباله، مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه را با هم شرط نمود؟
طرفین می‌توانند توافق کنند بخشی از مهریه عندالمطالبه و بخشی عندالاستطاعه باشد.
۲- اگر در سند ازدواج کلمه عندالاستطاعه قید نشده باشد، از کدام نوع است؟
در این موارد، مهریه از نوع عندالمطالبه و حال می‌باشد.
۳- آیا مرد میتواند در طلاق، راساً حقوق مالی زن و مهریه را به زن بپردازد؟
مرد میتواند در دعوی طلاق از طرف زوج، اگر مهریه عندالاستطاعه است با توافق زوجه یا خود مهریه را بپردازد.
