- انواع وصیت و آثار آن – وصایت - 2024-11-30
- نمونه رای پرداخت خسارت راننده مقصر به قیمت یوم الاداء - 2024-11-20
- اعتراض شخص ثالث اصلی (حکمی) و طاری - 2024-11-16
خط خوردن عبارت حواله کرد در متن چک از سوی صادرکننده گاهاً در زمان صدور چک کاغذی روی می دهد. سوالی که پیش می آید این است که آیا چنین چکی قابلیت انتقال را دارد و آثار آن چیست؟
از یک سو، چک سندی ذاتاً تجاری و قابل نقل و انتقال است. در نتیجه ماهیت انتقال پذیری آن مغایر با عدم امکان انتقال آن به ثالث با خط خوردن حواله کرد است. بنابراین چنین چکی قابل ظهرنویسی و انتقال به ثالث می باشد.
از دیگر سو، صدور چک نوعی عقد و توافق بین صادرکننده و دارنده است که بر اساس تراضی طرفین واقع می شود. لذا بر اساس حاکمیت اراده، صادرکننده در مورد دارنده مشخص عبارت حواله کرد را خط می زند.
انتقال چنین چکی نادرست و فاقد آثار خود می باشد. مشخص است با توجه به تجاری بودن صدور چک این نتیجه گیری صحیح نیست. بنابراین دارنده بعدی می تواند اقدام به مطالبه وجه چک نماید.
صورت‌جلسه نشست قضائی
استان فارس/ شهر آباده
تاریخ برگزاری ۱۳۸۷/۰۱/۱۷
موضوع: وضعیت انتقال چکی که در آن کلمه “آورنده” یا ” به حواله کرد” خط زده شده و در وجه شخص خاصی صادر شده است.
پرسش
اگر در یک چک کلمه «آورنده» یا «به حواله‌کرد» خط زده شود، آیا این چک که در وجه شخص خاصی نیز نوشته شده قابل انتقال به غیر است؟ چنان‌چه منتقل شود، آیا این چک واجد اوصاف مربوط به چک می‌باشد؟
نظر هیئت عالی
به استناد ماده 10 قانون مدنی، در صورتی که در متن چک شرطی قید شود یا در نوشته جداگانه ای بین صادرکننده چک و دارنده آن شرطی مقرر باشد این شرط صرفاً بین صادرکننده چک و دارنده اولیه چک معتبر و قابل اجرا است و به شخص ثالث تسری ندارد. بنابراین، شرط مقید در چک نمی تواند در وصف ذاتی چک، خللی وارد سازد. زیرا به موجب ماده 312 قانون تجارت که بیان می دارد: «چک ممکن است در وجه حامل یا شخص معین یا به حواله‌کرد باشد. ممکن است به صرف امضا در ظهر به دیگری منتقل شود»؛ اگر کلمه «آورنده» یا «حامل» خط زده شود بازهم چک قابل انتقال به دیگری می‌باشد و چکی که به طریق قانونی منتقل شده باشد. در دست هر کس که باشد معتبر است و این امر از خصوصیات ذاتی چک است.
نظر اتفاقی
هرگونه تغییر و گذاشتن شرط کتبی در چک یا نوشته جداگانه، فقط بین صادرکننده و دارنده اولیه معتبر است. و نمی تواند به اوصاف ذاتی مقرر در اسناد تجاری همچون اصل استقلال امضائات سرعت، تنجیزی و تجریدی، خللی وارد کند. از طرفی چک به عنوان وسیله پرداخت و جایگزین پول تلقی می شود و نمی توان با خط زدن عبارت «حواله‌کرد» این ویژگی را از چک گرفت.
جهت دریافت مشاوره تخصصی و وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید. همچنین برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
