جرم توهین – مجازات و مراحل شکایت

جرم توهین - مجازات و مراحل شکایت - دفتر حقوقی شریفی
زهرا شریفی

توهین به معنای اهانت کردن به حیثیت و شخصیت انسان است. به عبارتی با توهین، شخص احساس کوچکی و خوار شدن می‌کند و سخنان توهین‌آنیز باعث آزردگی روحی و هتک حرمت بزه‌دیده می‌گردد. جرم توهین جرمی عمدی و قابل گذشت است.‌ برای احراز این جرم، شخصیت اجتماعی کسی که به او توهین شده و زمان و مکان جرم مد نظر قرار می‌گیرد. در نوشته حاضر وکیل کیفری تهران جرم توهین و شرایط و مراحل آن را بیان می‌کند.‌

جرم توهین چیست؟

توهین از کلمه وهن گرفته شده و به معنای خوار و ضعیف کردن است. واژه‌های فحاشی، دشنام، الفاظ رکیک هم معنی این جرم در قانون مجازات اسلامی هستند‌ توهین جرمی علیه شخصیت معنوی انسانهاست. دادگاه با توجه به عرف محل وقوع جرم تشخیص می‌دهد آیا جرم توهین محقق شده است یا خیر. ضرب و جرح عمدی نوعی توهین است ولی شاکی نمی‌تواند هر دو شکایت را با هم اقامه کند چرا که قانوناً در این مواقع شکایت ضرب و جرح پیگیری می‌شود.

مراحل شکایت توهین

• دادگاه محل وقوع جرم، صلاحیت رسیدگی به آن را دارد.
• مدارک و ادله اثبات جرم توهین عبارتست از: شهادت شهود، اقرار متهم، پیامک یا هر دلیل اثبات کننده دیگری می‌باشد.

▪︎ توهین جرمی قابل گذشت است. مرور زمان شکایت جرم بر اساس ماده ۱۰۶ قانون مجازات اسلامی، یکسال از تاریخ وقوع جرم است.

▪︎ پس از احراز مجرمیت متهم، دادسرا قرار کفالت صادر می‌کند.
• با عدم اثبات جرم و صدور قرار منع تعقیب، شاکی می‌تواند به قرار صادره اعتراض کند. به اعتراض شاکی در دادگاه کیفری رسیدگی می‌شود. در صورت نقض قرار، تحقیقات در دادسرا ادامه می‌یابد. در صورت تایید قرار منع تعقیب، چنانچه شاکی بعداً دلیل جدیدی به دست آورد با شکایت مجدد و اجازه دادستان دوباره پرونده به جریان می‌افتد.
• پس از اثبات جرم و صدور کیفرخواست، در دادگاه جلسه رسیدگی تشکیل، طرفین احضار و دوباره جرم مورد رسیدگی قرار گرفته و حکم صادر می‌شود. حکم محکومیت یا برائت متهم ظرف ۲۰ روز قابل تجدیدنظر‌خواهی است.

شرایط تحقق جرم توهین

• توهین می‌تواند با لفظ یا عمل واقع شود.
• طرف توهین شخص یا اشخاص معین است‌.
• مرتکب به وضوح و صریحاً لفظ را به کار می‌برد.
• اهانت نسبت به شخص حقیقی محقق می‌شود. در مورد شرکت‌ها و اشخاص حقوقی وقوع توهین امکان‌پذیر نیست.
• کسی که به او توهین شده باید زنده باشد.
• لفظ توهین مشمول عناوین افترا و قذف نباشد. افترا جرمی است شبیه توهین با این تفاوت که در جرم افترا لفظ بکار رفته باید طبق قانون جرم باشد و برای آن مجازات تعیین شده باشد. توهین از خیلی جهات شبیه قذف است‌. قذف جرمی حدی است که به معنای دشنام و متهم نمودن شخصی به زنا یا لواط می‌باشد.

انواع توهین

انواع توهین عبارتست از: ساده و مشدّد. توهین ساده یعنی در عین مجرمانه بودن، دارای خصوصیات توهین مشدد نباشد. این جرم با توجه به‌ ماده ۶۰۸ قانون تعزیرات در مورد افراد غیر دولتی محقق می‌شود. توهین مشدد در مواردی است که به‌ مناسبت شغل و وظیفه ای که توهین‌شونده دارد قانون برای آن مجازات شدیدتر در نظر گرفته است. افراد مشمول آن در ماده ۶۰۹ قانون تعزیرات آمده است. در این جرم باید توهین در حال انجام وظیفه یا به سبب آن باشد در غیر این صورت جرم واقع نمی‌شود.

ارکان تشکیل دهنده جرم توهین

ارکان جرم تهدید شامل رکن‌ مادی، معنوی و قانونی است. فقدان هر یک از موارد متشکله جرم، موجب عدم احراز و عدم اثبات جرم بوده و منجر به صدور قرار منع تعقیب می‌گردد.

رکن مادی جرم می‌تواند به صورت گفتار، رفتار و نوشتار صورت گیرد مانند گفتن الفاظ رکیک و زشت و یا هر کلمه ای که موجب هتک حرمت و حیثیت توهین‌شونده باشد. جرم توهین از طریف ارسال پیامک یا فضای مجازی قابل تحقق است.

رکن معنوی یا روانی جرم با قصد توهین کردن به دیگری و علم و آگاهی متهم به قبیح بودن آن شکل می‌گیرد. متهم برای ارتکاب جرم باید سوءنیت داشته باشد.

رکن قانونی جرم در توهین ساده ماده ۶۰۸ قانون تعزیرات اصلاحی ۱۳۹۹/۰۲/۲۳ است: توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک چنانچه موجب حد قذف نباشد [مستوجب] جزای نقدی درجه شش خواهد بود.

بیشتر بدانید:

تعلیق مجازات و شرایط صدور آن

ماده ۶۰۹ در خصوص جرم توهین مشدد می‌گوید: هر کس با توجه به سمت، یکی از روسای سه قوه یا معاونان رئیس جمهور یا وزرا یا یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا نمایندگان مجلس خبرگان یا اعضای شورای نگهبان یا قضات یا اعضای دیوان محاسبات یا کارکنان وزارتخانه ها و موسسات و شرکت‌های دولتی و شهرداری‌ها در حال انجام وظیفه یا به سبب آن توهین نماید به چهل و پنج روز تا سه ماه حبس و یا تا (۷۴) ضربه شلاق و یا دو میلیون (۲/۰۰۰/۰۰۰) تا بیست و پنج میلیون (۲۵/۰۰۰/۰۰۰) ریال جزای نقدی محکوم میشود.

مجازات جرم توهین

مجازات توهین ساده جزای نقدی درجه شش است. جریمه بیش از ۶ میلیون تا بیست و چهار میلیون تومان می باشد. مجازات توهین مشدد ۴۵ روز تا ۳ ماه زندان یا تا ۷۴ ضربه شلاق و یا جریمه ۲۰۰ هزار تومان تا ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است. تعیین میزان مجازات در حکم صادره بنا به نظر دادگاه، با توجه به شرایط متهم، سابقه کیفری دارد یا ندارد، شخصیت متهم، وضعیت اجتماعی وی، شرایطی که در وقوع جرم توهین موثر بوده و سایر موارد می‌باشد.

صلاحیت دادگاه در بزه توهین با ارسال پیامک

◇ نظریه مشورتی شماره ۷/۱۴۰۰/۴۰۶ – ۱۴۰۰/۰۹/۰۷ اداره حقوقی قوه قضائیه: نظر به این‌که تحقق جرایم توهین یا تهدید از طریق سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی منوط به ابراز و افشای مفاد توهین و تهدید است؛ بنابراین محل وقوع این جرایم، محلی است که پیام توسط مخاطب دریافت می‌شود.

نمونه آرای جرم توهین

فیلم ضبط شده توسط دوربین مداربسته بعنوان دلیل اثباتی جرم توهین قابل استناد است.
(دادنامه ۹۱۰۹۹۷۰۰۰۲۲۰۰۳۰۸ – ۹۱/۳/۱۰ شعبه ۴۱ دادگاه تجدیدنظر تهران)
استفاده از لفظ رکیک حرام زاده، مصداق بزه توهین است نه قذف.
(دادنامه ۹۳۰۹۹۷۰۲۲۳۸۰۰۳۸۲ – ۹۳/۳/۲۷ شعبه ۳۸ دادگاه تجدیدنظر تهران)
فاسد خطاب ترین دیگری مصداق بزه توهین است.
(دادنامه ۹۴۰۹۹۸۰۲۴۵۴۰۱۳۴۵ – ۹۵/۱۰/۲۹ شعبه ۴۲ دادگاه تجدیدنظر تهران)

◇ کلاهبردار خطاب کردن دیگری،بدون انتساب بزه کلاهبرداری خاص به وی،مصداق بزه توهین است
(دادنامه ۹۴۰۹۹۸۰۲۳۴۵۰۰۳۳۵ – ۱۳۹۵/۰۶/۰۸ شعبه ۲۳ دادگاه تجدیدنظر تهران)
◇ در ارتکاب بزه توهین از طریق ارسال پیامک،مزاحمت تلفنی، جرم مستقل محسوب نمی شود.
(دادنامه ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۲۰۰۰۸۸۷ – ۱۳۹۴/۰۸/۲۳ شعبه ۲۰ دادگاه تجدیدنظر تهران)

خلاصه کلام

جرم توهین و فحاشی جرمی عمدی و قابل گذشت است که در نتیجه آن شخصیت و حرمت انسانی شخص مورد آسیب واقع می‌شود. تا زمانی که بزه‌دیده از توهین‌کننده شکایت نکند، تعقیب شروع نمی‌شود‌ و پس از شکایت فقط با گذشت شاکی پرونده موقوفه و مختومه می‌گردد. جهت اعطای وکالت از راه شماره‌های درج‌شده در سایت با ما تماس بگیرید.

دفتر وکالت و مشاوره حقوقی شریفی

سوالات متداول

۱- آیا توهین به شخص کر و لال جرم است؟

توهین به افراد کر و لال جرم است.

۲- حبس توهین مشدد درجه چند است؟

مجازات‌ توهین مشدد حبس درجه هشت است

۳- اگر در جواب توهین گفته شود “خودتی” آیا جرم واقع شده است؟

جرم توهین با چنین لفظی واقع نمی‌شود.

2 دیدگاه دربارهٔ «جرم توهین – مجازات و مراحل شکایت»

  1. سلام اگه رییس با عصبانیت به کارمند بگه تو بیخود کردی بدون هماهنگی با من کاری رو انجام دادی که هنوز کارمند اون کار رو انجام نداده ، کارمند میتونه از رییس شکایت کنه؟

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *