- انواع وصیت و آثار آن – وصایت - 2024-11-30
- نمونه رای پرداخت خسارت راننده مقصر به قیمت یوم الاداء - 2024-11-20
- اعتراض شخص ثالث اصلی (حکمی) و طاری - 2024-11-16
آیا امکان صدور دستور موقت و تامین خواسته در داوری وجود دارد؟ در صورت سکوت یا تصریح به آن ضمن شرط داوری چه اقدامی باید کرد؟ این سوالات و مشابه آن بسیار در مبحث داوری مطرح می‌شود که پاسخ به آنها ضروری است.
دستور موقت و تامین خواسته دو نهاد حقوقی و امتیازی قانونی برای خواهان دعوی بشمار می‌روند. داوری روش حل و فصل اختلافات قراردادی با تراضی طرفین است. طرفین می‌توانند ضمن عقد یا بعد از آن توافق کنند حل و فصل اختلافات حاصل از قرارداد را به داور یا داوران واگذار نمایند.
لذا از آنجا که در مقایسه با دادگاه که صلاحیت عام رسیدگی به کلیه دعاوی را دارد، داوری مرجع استثنایی حل اختلاف محسوب می‌شود، می‌بایست به نحو محدود تفسیر شود. در اینجا باید بررسی شود که امکان صدور دستور موقت یا تامین خواسته در داوری وجود دارد یا خیر.
در مقاله حاضر به طور کاربردی دستور موقت و تامین خواسته در داوری بیان می شود. ضمناً برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک خود با شماره های درج شده در سایت تماس بگیرید.
دستور موقت در داوری
فهرست مطالب
به موجب ماده ۳۱۰ قانون آیین دادرسی مدنی در باب دادرسی فوری یا دستور موقت، دادگاه به درخواست ذینفع دستور موقت صادر می‌نماید. دستور موقت ممکن است دایر بر توقیف مال، انجام یا منع از انجام عملی باشد و صدور آن هیچ تاثیری در اصل دعوی ندارد.
خواهان در داوری ذینفع دعوا محسوب می شود. اما باید دید امکان درخواست دستور موقت از داور وجود دارد یا به لحاظ مغایرت با مقررات داوری امکان آن نیست. در قانون فوق، صحبتی از صدور دستور موقت در داوری به میان نیامده است.
لذا با توجه به سکوت قانون در خصوص صلاحیت داور در صدور دستور موقت و نص قانونی صدور آن توسط دادگاه، در مراحل رسیدگی در داوری امکان‌صدور دستور موقت نمی‌باشد.
تامین خواسته در داوری
تامین خواسته عبارت است از توقیف اموال خوانده به میزان خواسته و به منظور جلوگیری از نقل و انتقال آن توسط وی و حیف و میل آن است. ممکن است خوانده در طول دادرسی تا صدور حکم قطعی، موضوع خواسته یا سایر اموالش را از دسترس خوانده و دادگاه خارج کند. از این رو نهاد قرار تامین خواسته حقوقی در ماده ۱۰۸ به بعد قانون فوق جهت حمایت از حقوق خواهان بیان شده است. طبق ماده ۱۱ قانون مذکور، درخواست تامین از دادگاهی می شود که صلاحیت رسیدگی به دعوا را دارد.
در داوری طرفین به صورت شرط ضمن عقد یا قرارداد مستقل تراضی می کنند حل اختلافاتشان را به داور محول کنند. در این میان ممکن است خواهان داوری، تقاضای صدور قرار تامین خواسته و توقیف اموال خوانده را نماید. به دلیل اینکه در داوری مانند دعوی دادگستری، بیم انتقال مال از سوی خوانده وجود دارد.
درست است در دعوای مطروحه در داوری، صدور تامین خواسته از حقوق خواهان محسوب می شوند. لکن مستلزم اینست که امکان اجرای قرار و توقیف اموال خوانده وجود داشته باشد. با توجه به اصل عدم اختیار داور، در تامین خواسته نیز مانند دستور موقت امکان صدور آن نمی‌باشد.
توافق طرفین بر دستور موقت و تامین خواسته در داوری
داوری طریق حل و فصل اختلافات قراردادی با توافق طرفین است. ممکن است طرفین تراضی کنند در رسیدگی داوری، صدور دستور موقت و تامین خواسته بلامانع باشد. از آنجا که مقررات قانون آیین دادرسی مدنی جنبه آمره دارد یعنی تراضی بر خلاف آن امکان ندارد. لذا با توجه به استثنایی بودن داوری، ولو با تراضی طرفین این امکان وجود ندارد.
تبصره ۱ ماده ۳۲۵ قانون مذکور، صدور دستور موقت از سوی قاضی را منوط به تایید رئیس دادگستری نموده است. این خود اماره بر عدم صلاحیت داور بر صدور آن می‌باشد. لذا با توجه به اهمیت این موارد و مسکوت ماندن آنها در مقررات داوری داخلی، نمی توان قائل به اجرای آنها در فرآیند داوری بود.
دستور موقت و تامین خواسته در داوری تجاری بین المللی
مقررات داوری قانون داوری تجاری بین المللی مصوب ۱۳۷۶، در خصوص قراردادهای خارجی که یکی از طرفین آن تبعه ایران نباشد اجرا می شود. طبق ماده ۹ قانون مذکور، صدور قرار تامین خواسته از سوی داور امکانپذیر نیست. در این خصوص طرفین به دادگاه محلی که داوری در حال انجام است یا می‌بایست انجام شود، مراجعه می‌نمایند.
لکن صدور دستور موقت در فرآیند داوری در ماده ۱۷ قانون یادشده پیش بینی شده است. به موجب ماده ۱۷ آن، داور می‌تواند در امور مربوط به اختلاف که محتاج تعیین تکلیف فوری است به درخواست هر یک از طرفین دستور موقت صادر نماید مگر آنکه طرفین به نحو دیگری توافق کرده باشند.
سخن پایانی
با توجه به محدود بودن حدود اختیارات داور و عدم امکان تفسیر گسترده آن، صدور و اجرای دو نهاد حقوقی قرار دستور موقت و تامین خواسته در داوری وجود ندارد. این موارد صرفا توسط دادگاه به عنوان مرجع عام رسیدگی به دعاوی صادر و اجرا می‌شوند. برای دریافت مشاوره در خصوص داوری و اعطای وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
دفتر وکالت و مشاوره حقوقی شریفی
سوالات متداول
۱- آیا خسارت احتمالی در دستور موقت و تامین خواسته باید وجه نقد باشد؟
خسارت احتمالی در دستور موقت اعم از وجه نقد و مال منقول و غیر منقول است. اما در تامین خواسته الزاماً وجه نقد است.
۲- نقش دادگاه در داوری چیست؟
دادگاه به عنوان مقام نظارتی در موارد اعتراض به رای، بر رای داور ایفای نقش می کند.
۳- اگر طرفین در موافقت نامه مستقل دو نهاد دستور موقت و تامین خواسته را شرط کنند تکلیف چیست؟
امکان صدور قرار دستور موقت و تامین خواسته در داوری وجود ندارد ولو با تراضی طرفین.
