ارث نوه از متوفی

زهرا شریفی

ارث نوه از متوفی یکی از سوالات شایع در امور تقسیم ارثیه است که باید به آن پاسخ داده شود. با فوت متوفی، دارایی و دیون وی در ترکه جمع می شوند. وراث تا قبل از تقسیم ترکه، به نسبت سهم الارث، مالکین مشاعی ترکه محسوب می شوند. نوه با حصول شرایطی می تواند از متوفی ارث ببرد. خواه نوه پسری باشد یا دختری. زمانی که هیچ وارثی از طبقه اول نباشد به جز نوه، نوه ارث می برد. در این صورت چیزی به طبقه بعدی نمی رسد.

در نوشته حاضر، وکیل ارث، شرایط و میزان ارث بردن نوه از متوفی را طبق مقررات ارث بیان می‌کند. ضمن اینکه برای مشاوره حقوقی، وکالت، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک از طریق راههای ارتباطی ذیل نوشته با ما در تماس باشید.

ارث‌بری نوه در طبقه اول وراث

طبقه اول وراث عبارتند از: پدر، مادر، اولاد، اولاد اولاد متوفی هرچقدر پایین‌تر رود. نوه متوفی یک نسل بعد از اولاد وی است. طبق مقررات ارث در قانون مدنی که رعایت آن عیناً الزامی است، تا زمانی که اولاد متوفی زنده باشد، نوبت به ارث‌بری نوه نمی‌رسد.

در گواهی انحصار وراثت، نحوه ارث بردن وراث و میزان آن قید می شود‌ که به ترتیب طبقات سه گانه می باشد. به این صورت که تا وقتی در طبقه اول وراث کسی باشد اگرچه یکنفر نوه، نوبت به طبقه دوم و به همین ترتیب طبقه سوم نمی‌رسد. نوه در درجه دوم‌ وراث، بعد از پدر و مادر و اولاد قرار می‌گیرد. بنابراین تا یکی از آنها در زمان فوت زنده باشد نوه چیزی نمی‌برد.

ارث نوه از پدربزرگ و مادربزرگ

در مواردی فرزند قبل از پدر یا مادر فوت می کند در حالیکه دارای اولاد است. اگر فرزند متوفی اگرچه یک نفر وجود داشته باشد نوه ارث نمی برد. در نتیجه اولاد مانع ارث نوه است خواه دختر باشد یا پسر.

از این رو چنان‌چه فرزند قبل از متوفی، فوت شده باشد در زمان تقسیم ارث چیزی به نوه نمی‌رسد. اگر پدربزرگ یا مادربزرگ مالی به نوه صلح کند یا ببخشد. نوه که با وجود اولاد از ارث محروم می شود مالک مالی می شود که پدربزرگ یا مادر بزرگ در زمان حیات به وی منتقل نموده اند. چنین انتقالی در صورتی که واگذارکننده در زمان انتقال، دارای اهلیت قانونی باشد هیچگونه ایرادی ندارد. چراکه هر کس حق هرگونه تصرف و نقل و انتقال اموالش را دارد.

وصیت به نفع نوه

در مواردی که فرزند قبل از پدر و مادر فوت می‌کند، اولاد اولاد از متوفی ارث نمی‌برد. در این مواقع پدربزرگ یا مادربزرگ می توانند بخشی از اموال را در زمان حیات به نواده منتقل نموده یا به نفع وی وصیت کنند. وصیت وقتی معتبر است که تا ثلث اموال موصی در زمان فوت باشد.

در این صورت متوفی قبل از فوت می‌تواند به نفع نوه یا نواده وصیت کند و یک‌سوم اموالش را بعد از فوت به مالکیت نوه درآورد.

نشست قضایی ارث بردن نوه از متوفی

نشست قضایی استان گیلان/ شهر آستارا
تاریخ برگزاری: ۱۳۹۱/۰۶/۱۰
موضوع: قائم مقامی نواده ها به عنوان وراث طبقه اول در صورت فوت پدر قبل از جد پدری

پرسش
پدر قبل از جد پدری فوت کرده است. آیا در صورت فوت جد پدری و عدم وجود وراث در طبقه اول، نواده های جد پدری (که پدرشان جزء وراث حین الفوت نیست) به قائم مقامی ارث می برند (مواد 875 و 911 قانون مدنی)؟

نظر هیئت عالی

《با توجه به بند 1 ماده 862 قانون مدنی، اولادِ اولاد نیز جزء ورثه طبقه اول محسوب و چنان‌چه جد پدری حین الفوت اولادی اعم از ذکور یا اناث نداشته باشد، اولادِ اولاد او سهم مورث خود را خواهد برد. به این نحو که چنان‌چه مورثِ نواده حاضر، ذکور باشد دو برابر مورث اناث میراث جد پدری را به ارث خواهد برد. در نتیجه نظر اتفاقی در نشست قضایی شهرستان آستارا مورد تأیید است.》

نظر اتفاقی

《در فرض سؤال، نواده ها ارث می برند، زیرا مطابق بند 1 از ماده 862 قانون مدنی، اولادِ اولاد (نواده ها)، جزء وراث طبقه اول محسوب می شوند و هنگام مرگ مورث (جدپدری) زنده هستند و از مواد 889 و 911 قانون مذکور، مستفاد می شود هرگاه میت، اولاد بلاواسطه نداشته باشد، اولادِ اولاد او هر قدر که پایین بروند قائم مقام پدر یا مادر خود بوده و به این طریق جزء وراث طبقه اول محسوب می شوند.》

نتیجه‌گیری

تا زمانی که فرزندی برای متوفی در طبقه اول باشد ولو یک فرزند، نوه از ارث محروم می‌شود. در این مواقع، اجداد که در زمان فوت پدر یا مادر زنده هستند می‌توانند بخشی از اموال خود را به نوه انتقال دهند یا تا ثلث اموال خود را به نفع وی وصیت کنند. جهت دریافت مشاوره تخصصی در امور ارث و اعطای وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ با ما در تماس باشید.

                   دفتر وکالت و مشاوره حقوقی شریفی

سوالات متداول

۱- آیا نتیجه یا نبیره از متوفی ارث می‌برند؟

در صورتی که اولاد یا نوه متوفی در طبقه اول وراث نباشند، نتیجه یا نبیره ارث می‌برند.

۲- آیا متوفی قبل از فوت می‌تواند تعیین کند ارث فرزند فوت‌شده به نوه برسد؟

خیر، هیچ کس نمی‌‌تواند در زمان در مقررات ارث و سهام تعیین شده در قانون مداخله کند.

۳- بعد از فوت، وراث می‌توانند مقرر کنند نوه از متوفی ارث بگیرد؟

در صورت توافق همگی وراث امکانپذیر است.  لکن هر یک از وراث می‌تواند بخشی از سهم‌الارث خود را به نوه متوفی بدهد.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *