- ماده ۱۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی – تحلیل ماده - 2023-11-13
- نمونه لایحه دفاعیه مطالبه حساب دوران وکالت - 2023-11-13
- نمونه دادخواست مطالبه سفته سفید امضاء - 2023-11-13
وجه التزام در اسناد تجاری مانند چک می تواند نوعی جبران خسارت وارده تلقی شود. اسناد تجاری اوراقی هستند که افراد تاجر و غیر تاجر در مبادلات مالی خود به عنوان جایگزین پول استفاده می کنند. در این اسناد صادرکننده باید در سررسید مبلغ آنرا در وجه دارنده تامین نماید. در غیر این صورت دارنده علاوه بر اصل مبلغ، خسارت تاخیر تادیه را نیز مطالبه می کند.
چک و سفته اسناد تجاری محسوب می شوند. گاهاً طرفین در معاملات فی مابین، علاوه بر رد و بدل کردن چک، خسارت قراردادی یا وجه التزام شرط می کنند. در ادامه به بیان وصول وجه التزام و خسارت تاخیر تادیه در اسناد تجاری پرداخته می‌شود. همچنین شما می‌توانید برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
وجه التزام چیست؟
وجه التزام یا خسارت قراردادی مبلغی مقطوع است که طرفین معامله برای جبران تاخیر یا عدم انجام تعهد در موعد مقرر با یکدیگر توافق می نمایند. گاهی طرفین در قرارداد علاوه بر چک به عنوان عوض معامله (ثمن)، مبلغی به عنوان خسارت تاخیر در پرداخت تعیین می کنند. پس از مراجعه دارنده به بانک و صدور گواهی عدم پرداخت به دلیل فقدان یا کسر موجودی وی حق مطالبه وجه چک و خسارت تاخیر تادیه را خواهد داشت.
بیشتر بدانید:
برخی اوقات، خواهان علاوه بر مطالبه وجه چک و خسارات، وجه التزام قراردادی را نیز مطالبه می نماید. در صورت اقامه چنین دعوایی، خوانده به پرداخت اصل مبلغ چک و وجه التزام که ناشی از حاکمیت اراده طرفین است، محکوم می شود. از این رو چون وجه التزام و خسارت تاخیر تادیه هر دو خسارت محسوب شده و برای یک دین دو بار خسارت پرداخت نمی شود، لذا خوانده تنها به وجه التزام مورد توافق محکوم می‌شود.
خسارت تأخیر تأدیه اسناد تجاری
اسناد تجاری واجد مقررات خاص در خسارت تاخیر تأدیه هستند. به موجب تبصره ماده ۲ قانون صدور چک، دارنده علاوه بر اصل مبلغ چک می تواند خسارت تاخیر تادیه را از زمان سررسید مطالبه نماید.
تبصره ماده ۲ قانون صدور چک (الحاقی ۱۳۶۷/۰۳/۱۰ مجمع تشخیص مصلحت نظام): “دارنده چک می‌تواند محکومیت صادرکننده را نسبت به پرداخت کلیه خسارات و هزینه‌های وارد شده که مستقیما و به طور متعارف در جهت وصول طلب خود از ناحیه وی متحمل شده است، اعم از آنکه قبل از صدور حکم یا پس از آن باشد، از دادگاه تقاضا نماید. در صورتی که دارنده چک جبران خسارت و هزینه‌های مزبور را پس از صدور حکم درخواست کند، باید درخواست خود را به همان دادگاه صادرکننده حکم تقدیم نماید.”
بیشتر بدانید:
خسارت تأخیر تأدیه و وجه التزام هر دو ماهیتاً جبران خسارت محسوب می شوند. بنابراین با توجه به اینکه دارنده چک به موجب تبصره مذکور به طور کامل خسارات وارده را دریافت می کند، لذا اخذ دو بار خسارت در مورد یک دین، از پشتوانه قانونی برخوردار نمی‌باشد. اگر محکوم‌علیه پس از صدور حکم قطعی محکومیت به پرداخت مبلغ چک یا سفته و وجه التزام، مورد حکم را پرداخت ننماید، از تاریخ قطعیت حکم، به وجه التزام مورد حکم، خسارت تاخیر تادیه تعلق می‌گیرد.
رای دادگاه: در مواردی که میزان مطالبات خواهان محل اختلاف بوده، تکلیف خوانده در پرداخت بدهی صرفا پس از صدور حکم قطعی راجع به تعیین مطالبات، مشخص و مستقر می شود فلذا خسارت تاخیر تادیه بعد از تاریخ صدور حکم قطعی به دین تعلق می گیرد.
(دادنامه ۹۴۰۹۹۷۰۲۲۰۳۰۰۵۵۸ – ۹۴/۶/۲ شعبه ۳ دادگاه تجدیدنظر تهران)
جهت دریافت مشاوره تخصصی و اعطای وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱- هزینه دادرسی دعوی مطالبه وجه التزام چه میزان است؟
هزینه دادرسی معادل ۳/۵ درصد مجموع خسارت تا زمان دادخواست است.
۲- ماهیت وجه التزام و خسارت تاخیر تادیه چیست؟
ماهیت و منشا اولی قراردادی و منشا دومی قانونی است.
۳- آیا هر دو با هم قابل مطالبه است؟
چون وجه التزام قراردادی و خسارت تاخیر تادیه هر دو خسارت هستند با هم قابل جمع نیستند.
مقاله مفیدی بود. دانا و تندرست باشید.
سپاس از شما