- انواع وصیت و آثار آن – وصایت - 2024-11-30
- نمونه رای پرداخت خسارت راننده مقصر به قیمت یوم الاداء - 2024-11-20
- اعتراض شخص ثالث اصلی (حکمی) و طاری - 2024-11-16
عدول از گذشت در قوانین کیفری ایران شنیده نمی‌شود. به عبارتی شاکی که گذشت منجز و قطعی اعلام نموده است نمی‌تواند از آن منصرف شده و عدول کند. اعلام گذشت باید قطعی و منجز باشد. در مواردی که گذشت به طور مشروط و معلق اعلام می‌شود در صورتی به آن ترتیب اثر داده می‌شود که شرط یا معلق‌علیه که منشا گذشت است، محقق شده باشد.
در جرایم قابل گذشت، رضایت شاکی موجب موقوفی تعقیب می‌شود اما در جرم غیرقابل گذشت، تاثیری در رسیدگی و اجرای مجازات ندارد. لکن از موجبات تخفیف مجازات است. در نوشته حاضر وکیل کیفری گذشت منجز و معلق و و عدول از آن و آثار هر یک را بیان می‌کند.
گذشت منجز، معلق و مشروط
شرایط گذشت صحیح و غیر قابل عدول در ماده ۱۰۱ قانون مجازات اسلامی مرقوم شده است به موجب این ماده: “گذشت باید منجز باشد و به گذشت مشروط و معلق در صورتی ترتیب اثر داده می‌شود که آن شرط یا معلق علیه تحقق یافته باشد. همچنین عدول از گذشت، مسموع نیست.
تبصره ۱- گذشت مشروط یا معلق مانع تعقیب، رسیدگی و صدور حکم نیست، ولی اجرای مجازات در جرائم قابل گذشت منوط به عدم تحقق شرط یا معلق علیه است. در این صورت، محکوم علیه با قرار تامین مناسب آزاد می‌شود.
تبصره ۲- تاثیر گذشت قیم اتفاقی، منوط به تایید دادستان است.”
توضیح اینکه، اگر گذشت به صورت مشروط یا معلق باشد تاثیری ندارد. مگر شرط یا معلق‌علیه محقق شده باشد. برای مثال، توافقی بین شاکی و متهم شده مبنی بر اینکه چنانچه چک در موعد مقرر پاس شود شاکی حق شکایت نداشته باشد. در اینجا چنانچه چک طبق توافق وصول شده باشد و به شعبه رسیدگی‌کننده ارائه گردد، مقام قضایی قرار موقوفی تعقیب صادر خواهد کرد.
طبق ماده ۱۰۱، در صورت گذشت مشروط یا معلق، رسیدگی ادامه می‌یابد. لکن در جرایم قابل گذشت، اجرای حکم منوط به این است که شرط یا معلق‌علیه که بر پایه آن گذشت اعلام شده، محقق نشده باشد. مفهوم مخالف ماده این است که در جرائم غیر قابل گذشت، گذشت مشروط یا معلق تاثیری در اجرا ندارد.
بیشتر بدانید: جرایم
در جرایم قابل گذشت در صورتی مجازات اجرا می‌شود که شرط یا معلق‌علیه محقق نشده باشد. گذشت خواه منجز باشد یا مشروط و معلق، در جرایم غیر قابل گذشت تاثیری در مختومه شدن پرونده نداشته و تنها از جهات تخفیف مجازات است. گذشت نزد مامورین انتظامی (ضابط دادگستری) معتبر است مگر اینکه ثابت شود بر اثر تهدید و اجبار بوده یا به هر نحو خلاف آن اثبات شود.
عدول از گذشت
گذشت حق شاکی خصوصی است. وی می‌تواند از حق خود مبنی بر شکایت و پیگیری جرم تا مجازات مرتکب استفاده کند یا از حق خود منصرف شده و اعلام گذشت نماید. در اغلب مواقع، با جبران ضرر و زیان ناشی از جرم و ندامت متهم، شاکی اعلام گذشت می‌نماید. در هر حال پس از اعلام گذشت خواه به موجب سند رسمی که در دفترخانه تنظیم شده یا نزد مقام قضایی، عدول و انصراف از آن اعتباری ندارد.
اداره حقوقی قوه قضاییه در نظریه مشورتی شماره ۷/۱۷۷۰- ۲۲/ ۳/ ۱۳۸۱ در خصوص عدول از گذشت می‌گوید : “عدول از گذشت در امور کیفری طبق ماده ۲۳ قانون مجازات اسلامی مسموع نیست و این امر در تمام مراحل صادق است، اعم از اینکه گذشت شاکی یا شکات در مرحله بدوی ارائه شود یا مراحل دیگر و اعم از اینکه رسمی یا عادی و در کلانتری و مرجع قضایی باشد یا خارج از آن. بدیهی است در صورتی که شاکی یا شکات گذشت خود را منکر و آن را نفی کرده باشند و گذشتنامه از جانب طرف مقابل تقدیم شده باشد، دادگاه به اصالت آن رسیدگی کرده و در صورت احراز صحت آن، به آن ترتیب اثر خواهد داد.”
کلام آخر
گذشت باید منجز و قطعی باشد به گذشت مشروط و معلق در قانون جزا تحت شرایطی ترتیب اثر داده می‌شود. لکن عدول و انصراف از گذشت در هر حال پذیرفته نمی‌شود. جهت اعطای وکالت به وکیل کیفری تهران با شماره ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ تماس بگیرید.
دفتر وکالت و مشاوره حقوقی شریفی
سوالات متداول
۱- چه زمانی قیم اتفاقی تعیین می‌شود؟
قیم اتفاقی زمانی تعیین می‌شود که فوریت انجام امری ایجاب کند یا برای جلوگیری از ورود ضرر و زیان به محجور، قیم موقت یا اتفاقی توسط دادستان به لحاظ رعایت غبطه و مصلحت محجور تعیین و منصوب می‌شود.
۲- در صورت عدم اجرای مجازات در گذشت مشروط چه اقدامی می‌شود؟
محکوم پس از اخذ تامین مناسب آزاد می‌شود ولی با حصول گذشت منجز و بی قید و شرط، پرونده مختومه می‌شود. در هر حال عدول از گذشت معتبر نیست.
