- انواع وصیت و آثار آن – وصایت - 2024-11-30
- نمونه رای پرداخت خسارت راننده مقصر به قیمت یوم الاداء - 2024-11-20
- اعتراض شخص ثالث اصلی (حکمی) و طاری - 2024-11-16
دعوی تقابل دعوایی است که به موجب آن خوانده برای دفاع از خود، دعوای مستقل در برابر خواهان به موجب دادخواست اقامه می نماید. در این صورت با رعایت سایر شرایط، به هر دو دعوی به طور توامان رسیدگی و رای صادر می گردد.
در ادامه به طور کاربردی دعوی تقابل و شرایط و ویژگی های آن بیان می شود.
همچنین شما می توانید برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
دعوی تقابل یک دعوی طاری است
فهرست مطالب
طبق ماده ۱۷ قانون آیین دادرسی مدنی: هر دعوایی که در اثنای رسیدگی به دعوای دیگر از طرف خواهان یا خوانده یا شخص ثالث یا از طرف متداعیین اصلی بر ثالث اقامه شود دعوای طاری نامیده می‌شود. این دعوا اگر با دعوای اصلی مرتبط یا دارای یک منشاء باشد، در دادگاهی اقامه می‌شود که دعوای اصلی در آنجا اقامه شده است.
به موجب ماده ۱۷، دعاوی طاری شامل تقابل، ورود ثالث، جلب ثالث و اضافی می گردد. در صورتی دعوا طاری محسوب می شود که با دعوی اصلی مرتبط و دارای یک منشا باشد در این صورت دادگاه به هر دو دعوا توامان رسیدگی می کند.
دعوی خوانده به طرفیت خواهان، تقابل نام دارد، دعوی خواهان بر علیه خوانده، اضافی گفته می شود، دعوای ثالث به طرفیت خواهان و خوانده ورود ثالث و به دعوای طرفین علیه ثالث جلب ثالث گفته می شود.
مثال ۱: در دعوی الزام به تنظیم سند رسمی به استناد یک فقره مبایعه نامه، خوانده در دفاع، دعوی تقابل بطلان مبایعه نامه را اقامه می نماید. در این صورت چون هر دو دارای یک منشا می باشند، به گونه ای که تعیین تکلیف در مورد یکی در دیگری نیز تاثیرگذار است، تقابل نامیده می شود.
مثال ۲: در دعوی مطالبه وجه چک از سوی دارنده بلافصل، خوانده با ثبت دادخواست تقابل استرداد لاشه چک را بر مبنای مدارک و واریزی ها از دادگاه درخواست می کند. در این جا به دلیل ارتباط کامل هر دو دعوی، دادگاه به طور توامان به خواسته طرفین رسیدگی می نماید.
بدین گونه که اگر حکم بر پرداخت وجه چک صادر شود مسلما دعوی تقابل مردود است. از آن سو، اگر حکم بر استرداد لاشه چک صادر شود مطالبه وجه رد می شود.
دعوای تقابل چیست؟
دعوی تقابل دعوایی است که به موجب آن خوانده برای دفاع از خود، دعوای مستقل در برابر خواهان به موجب دادخواست اقامه می نماید. این دعوی خاص ترین دفاع خوانده محسوب می شود که باید تشریفات قانونی در آن رعایت شود.
در صورت حصول شرایط، دادگاه به دو دعوا یکجا رسیدگی و طی یک دادنامه رای مقتضی صادر می کند در غیر این صورت دعاوی را از هم تفکیک نموده و در مورد هر یک جداگانه رسیدگی و رای صادر می نماید.
ماده ۱۴۱ قانون آیین دادرسی مدنی: خوانده می‌تواند در مقابل ادعای خواهان اقامه دعوا نماید. چنین دعوایی در صورتی که با دعوای اصلی ناشی از یک منشاء بوده یا ارتباط کامل داشته باشد، دعوای متقابل نامیده شده و تواما رسیدگی می‌شود و چنانچه دعوای متقابل نباشد، در دادگاه صالح به طور جداگانه رسیدگی خواهد شد.
بین دو دعوا وقتی ارتباط کامل موجود است که اتخاذ تصمیم در هریک موثر در دیگری باشد.
شرایط دعوی تقابل
دعوی تقابل ذیل مقررات قانون آیین دادرسی مدنی آمده و از آنجا که مربوط به مباحث شکلی است لذا رعایت آن توسط اصحاب دعوی و دادگاه الزامی می باشد و شرایط آن می بایست رعایت شود. این شرایط عبارت است از:
۱- ثبت دادخواست با تشریفات مقرر قانونی شامل ثبت دادخواست از طریق دفاتر خدمات قضایی، پرداخت هزینه دادرسی، ضمیمه نمودن اوراق به تعداد خواندگان.
۲- اقامه دعوی تا پایان جلسه اول رسیدگی به دعوی اصلی. در این صورت دادگاه دادخواست و ضمائم آن را به خوانده (خواندگان) تقابل ابلاغ می نماید.
۲- خواهان و خوانده همان طرفین دعوی اصلی می باشند.
۳- با دعوی اصلی دارای وحدت منشا یا ارتباط کامل باشد.
زمان طرح دعوی تقابل
ماده ۱۴۳ قانون آیین دادرسی مدنی: دادخواست دعوای متقابل باید تا پایان اولین جلسه دادرسی تقدیم شود و اگرخواهان دعوای متقابل را در جلسه دادرسی اقامه نماید، خوانده می‌تواند برای تهیه پاسخ و ادله خود تاخیر جلسه را درخواست نماید. شرایط و موارد رد یا ابطال دادخواست همانند مقررات دادخواست اصلی خواهد بود.خوانده دعوی اصلی باید تا قبل از پایان جلسه اول رسیدگی دادخواست را ثبت نماید.
بیشتر بدانید:
پس از ثبت دادخواست تقابل، زمانی دادگاه به هر دو دعوی در یک جلسه رسیدگی می نماید که دادخواست و ضمائم آن به خوانده تقابل ابلاغ شده و مهلت دفاع داشته باشد. در غیر اینصورت وقت رسیدگی تجدید و در جلسه آتی به طور توامان رسیدگی خواهد شد.
خوانده فقط می تواند تا پایان جلسه اول دادخواست تقابل را ارائه دهد. پس از گذشت موعد آن، این دعوی دیگر در هیچ مرحله ای اعم از ادامه بدوی، واخواهی و تجدیدنظر پذیرفته نمی شود.
مواردی که دفاع خوانده نیاز به دادخواست تقابل ندارد
ماده ۱۴۲ قانون آیین دادرسی مدنی: دعوای متقابل به موجب دادخواست اقامه می‌شود، لیکن دعاوی تهاتر، صلح، فسخ، رد خواسته و امثال آن که برای دفاع از دعوای اصلی اظهار می‌شود، دعوای متقابل محسوب نمی‌شود و نیاز به تقدیم دادخواست جداگانه ندارد.
طبق ماده مزبور اگر دفاع خوانده هر یک از موارد مذکور و امثال آن باشد نیازی به ثبت دادخواست جداگانه نمی باشد و در همان جلسه خوانده با ارائه ادله دفاع می کند.
بیشتر بدانید:
تهاتر عبارت است از اینکه دو نفر در برابر یکدیگر طلبکار و بدهکار شوند به شرط وحدت جنس، زمان و مکان تأدیه دو دین.
تهاتر قهری وقتی قابل استناد است که در صورت عدم توافق طرفین بر میزان دین، حکم قطعی دادگاه در خصوص هر دو دین صادر شده و هر یک از سویی طلبکار و از سویی بدهکار گردند. بنابراین چنانچه طلب خوانده مستند به اسناد مسلم باشد یا مورد قبول خواهان دعوی اصلی باشد با حصول سایر شرایط، تهاتر به صرف دفاع قابل قبول بوده و نیازی به دادخواست تقابل نمی باشد.
اگر شرایط تهاتر فراهم نباشد، خوانده ناگزیر به طرح دعوی مستقل مبنی بر اثبات تهاتر می گردد. در صورتی دعوی تقابل است که با دعوی اصلی دارای وحدت منشا یا ارتباط کامل باشد.
ورود و جلب ثالث در دعوی تقابل
دعاوی ورود و جلب ثالث مانند تقابل دعاوی طاری محسوب می شوند. وارد ثالث و جالب ثالث می تواند تا زمانی که ختم دادرسی اعلام نشده در مرحله بدوی یا تجدیدنظر، دعاوی مذکور را اقامه نماید.
از آنجا که تقابل دعوایی مستقل و تمام عیار است لذا طرفین آن می توانند ثالث را جلب یا ثالث می تواند به دعوا وارد شود.
نحوه رسیدگی دادگاه به هر دو دعوا
هر گاه دعوی تقابل با رعایت شرایط آن اقامه شود دادگاه به هر دو توامان رسیدگی و رای مقتضی صادر می نماید. با توجه به وابسته بودن هر دو دعوا، اگر در اثنای رسیدگی یکی از طرفین فوت کند یا محجور شود، در مورد هر دو قرار توقیف رسیدگی جهت معرفی وراث یا نماینده قانونی صادر می گردد.
بیشتر بدانید:
اگر به هر علتی در مورد دعوی اصلی قرار رد یا ابطال صادر شود این امر مانع رسیدگی دادگاه به دعوی تقابل نمی باشد. به این دلیل که دعوی تقابل دعوایی کامل و مستقل محسوب می گردد.
جهت دریافت مشاوره تخصصی و اعطای وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱- آیا خوانده دعوی تقابل می تواند دعوی تقابل اقامه نماید؟
دعوی تقابل نمی توان مطرح نمود.
۲- وکیل خوانده تقابل می تواند با وکالتنامه دعوی اصلی از حقوق موکل دفاع کند؟
دعوی تقابل دعوایی مستقل و تمام عیار است لذا مستلزم ابطال تمبر مالیاتی جداگانه می باشد.
۳- آیا در دعوی اعتراض ثالث، خوانده می تواند این دعوی را مطرح کند؟
دعوی تقابل فقط تا پایان جلسه اول رسیدگی که همه شرایط آن فراهم است و ابلاغات قانوناً صورت گرفته قابل طرح است و در هیچ مرحله دیگری پذیرفته نمی شود.
