- انواع وصیت و آثار آن – وصایت - 2024-11-30
- نمونه رای پرداخت خسارت راننده مقصر به قیمت یوم الاداء - 2024-11-20
- اعتراض شخص ثالث اصلی (حکمی) و طاری - 2024-11-16
داوری در قرارداد مشارکت در ساخت امری معمول در زمان تنظیم قرارداد مشارکت است. یکی از شیوه های حل و فصل اختلافات قراردادی داوری است. به موجب آن طرفین با وقوع اختلاف به جای مراجعه به دادگاه و صرف هزینه و وقت بسیار، حل اختلاف را به داور و داوران واگذار می‌کنند. یکی از قراردادهایی که با توجه به ماهیت و شروط آن، نیازمند شرط داوری یا تنظیم قرارداد داوری است، عقد مشارکت در ساخت است.
در ادامه وکیل مشارکت در ساخت به طور کاربردی، داوری در قرارداد مشارکت در ساخت، نحوه ارجاع اختلاف و صلاحیت دادگاه در رسیدگی به اختلاف را بیان می کند. همچنین برای اخذ مشاوره حقوقی و تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما تماس بگبرید.
شرط داوری در عقد مشارکت در ساخت
فهرست مطالب
یکی از شیوه های حل و فصل اختلافات قراردادی، داوری است. طرفین ضمن عقد یا بعد از آن می‌توانند توافق کنند، حل و فصل اختلاف به جای دادگاه توسط داور یا داوران تعیین شده یا مرضی الطرفین انجام شود.
توافق بر داوری ممکن است به صورت شرط ضمن عقد و ضمن یکی از مواد قرارداد مشارکت در ساخت بیاید یا به موجب قرارداد داوری شود. اگر ضمن عقد بر داوری توافق نشود، طرفین می توانند بعد از آن به موجب قراردادی که ملحق به عقد اصلی می‌شود، بر آن توافق کنند.
مزایا و خصوصیات داوری عبارتند از: سرعت در رسیدگی، انعطاف پذیری در داوری، تخصصی بودن، لازم الاجرا بودن رای، حفظ بی طرفی داور، حفظ محرمانگی، هزینه کمتر و انتخابی بودن داور.
تعهدات طرفین قرارداد مشارکت
یکی از عقود لازم که طبق ماده ۱۰ قانون مدنی بین طرفین لازم الرعایه است قرارداد مشارکت در ساخت است. طبق ماده مذکور، طرفین می توانند هر شرطی که مخالف مقررات آمره و نظم عمومی نباشد را در قرارداد بیاورند مانند شرط داوری. تعهدات مالک و سازنده در مشارکت در ساخت هر یک به طور مجزا مشخص می‌گردد. هر کدام در قبال اخذ امتیاز و سود، ایفای تعهداتی را بر عهده می‌گیرند.
در بسیاری مواقع، در طول هر قراردادی بین طرفین اختلافاتی به وجود می‌آید. به همین دلیل این موارد را پیش بینی کرده و بند داوری را می‌آورند. ممکن است یک شخص یا اشخاص معینی برای داوری تعیین شود.
در مواردی صرفاً قید می شود حل و فصل اختلاف با داور مرضی الطرفین است. بهتر است داور ضمن عقد مشخص شود و حتی الامکان قرارداد به امضای وی برسد.
عمده تعهدات مالک شامل: اعطای وکالت به سازنده، تخلیه و تحویل ملک بدون بدهی و انتقال رسمی سهم شریک پس از انجام تعهداتش. تعهدات سازنده شامل: شروع به موقع ساخت و ساز پس از صدور پروانه ساخت، تکمیل و تحویل واحدهای مالک، اخذ پایان کار و صورتجلسه تفکیکی.
نحوه حل اختلاف قرارداد مشارکت در ساخت
در بسیاری موارد، مالک (مالکین) و سازنده (سازندگان) ضمن عقد، بندی جهت حل و فصل اختلافاتی که ممکن است در آینده حادث شود قرار می‌دهند. از این طریق با توجه به مزایای داوری، بهتر می توان اختلافات فی مابین را حل نمود. اختیار داور و صلاحیت وی در رسیدگی به اختلاف، بر اساس توافقات طرفین قرارداد است. رفع اختلافات ناشی از عقد، خسارات تاخیر در انجام تعهد و الزام هر یک از طرفین به انجام تعهد نمونه هایی از موارد ارجاع به داوری در قرارداد مشارکت در ساخت هستند.
قرارداد مشارکت در ساخت عقدی چند لایه است و ضمن آن طرفین شروط متعددی قرار می‌دهند که یکی از آنها داوری است. با وقوع اختلاف، چنانچه مذاکره بین طرفین بی فایده باشد به جهت اینکه هر اختلافی باید حل شود و موانع پیشرفت فیزیکی عملیات اجرایی برداشته شود، ذینفع به داور مراجعه می کند. ارجاع حل و فصل اختلاف به داور، از طریق ارسال اظهارنامه صورت می پذیرد.
در متن اظهارنامه، با اشاره به قرارداد مشارکت در ساخت، موضوع اختلاف و خواسته خواهان به ضمیمه قرارداد و مدارک اختلاف به داور ابلاغ می‌گردد. داور باید قبولی صریح یا ضمنی برای انجام داوری را اعلام نماید. از تاریخ اعلام قبولی، داوری شروع شده و ظرف سه ماه (اگر مدت بیشتر نباشد یا تمدید نشده باشد) داور می‌بایست رای را صادر و به طرفین ابلاغ نماید یا تسلیم دفتر دادگاه کند.
ابطال رای داوری مشارکت در ساخت
رای داور نسبت به طرفین اختلاف لازم الاجرا و قطعی است. لکن محکوم علیه ظرف بیست روز از تاریخ ابلاغ، حق اعتراض و ابطال رای داوری را دارد. دادگاه به عنوان مرجع نظارتی عمل نموده و به جهت اعتراض رسیدگی و تصمیم می‌گیرد.
موارد ابطال رای داور در ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی ذکر شده است. در صورت احراز موارد، دادگاه رای داور را نقض می‌نماید بدون اینکه وارد رسیدگی دوباره شود. در این صورت خواهان که دعوایش نقض شده باید مجدداً دعوی را در دادگاه مطرح نماید.
نقش دادگاه با وجود شرط داوری در ساخت و ساز
اگر در قرارداد مشارکت در ساخت، حل و فصل اختلاف به داور یا داوران محول شده باشد، طرفین نمی‌توانند قبل از رجوع به داور، دعوی را در دادگاه مطرح کنند. اگر برخلاف آن عمل شود و با وجود شرط داوری یا موافقت نامه داوری به دادگاه مراجعه شود، قرار عدم استماع دعوا صادر می‌شود.
در مواردی که داور معین استعفا، انصراف یا از داوری امتناع کند، رسیدگی به موضوع اختلاف با دادگاه است. در صورت عدم توافق طرفین در انتخاب داور یا داوران مرضی الطرفین (ضمن قرارداد مشخص نشده اند) طبق بخش آخر ماده ۴۵۹ قانون آیین دادرسی مدنی، تعیین داور با دادگاه خواهد بود.
حق الزحمه داور قرارداد مشارکت در ساخت
ممکن است طرفین در زمان عقد یا بعد از آن، در خصوص دستمزد داور یا داوران به توافق رسیده باشند. در این صورت مبلغ تعیین شده ملاک پرداخت حق الزحمه داور است. گاهی در این مورد صحبتی نمی‌شود، در این صورت خواهان طبق توافق با داور یا بر اساس آیین نامه حق الزحمه داوری مصوب ۱۴۰۱ ریاست قوه قضاییه، دستمزد داور یا داوران را پرداخت می‌کند.
نظریه مشورتی حق الزحمه داور
◇ در نظریه مشورتی شماره ۷/۱۴۰۰/۱۶۵۰ -۱۴۰۱/۳/۷ اداره حقوقی قوه قضاییه در خصوص تعیین درصد حق الزحمه داور از مبلغ واقعی خواسته دعوی بیان شده است.
استعلام:
آیا دو درصد حق‌الزحمه داوری درخصوص اموال غیر منقول بر اساس قیمت منطقه‌ای املاك محاسبه می‌شود و یا بر اساس قیمت واقعی و عادله آن؟
پاسخ:
مقررات راجع به تقویم بهای خواسته؛ از جمله حکم مقرر در شق «ج» بند ۱۲ ماده ۳ قانون وصول برخی از درآمدهاي دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب ۱۳۷۳ با اصلاحات و الحاقات بعدی، ناظر بر طرح دعوا در دادگاه است و نسبت به داوری تسری ندارد؛ لذا در تعیین هزینه‌های داوری در دعاوی مالی همواره ارزش واقعی خواسته ملاك عمل است و در دعاوي غیر مالی هم مطابق آیین نامه حق‌الزحمه داوری مصوب ۱۳۸۰/۹/۲۰ ریاست محترم قوه قضاییه اقدام می شود.
نمونه شرط داوری قرارداد مشارکت در ساخت
در صورت بروز هرگونه اختلاف در تعبیر یا تفسیر مفاد قرارداد مشارکت در ساخت و عدم ایفای کامل تعهدات شرکاء، ابتدا طرفین از طریق مذاکره و رایزنی اختلاف را حل و فصل می‌کنند. در صورت عدم حصول نتیجه، موضوع اختلافات ناشی از قرارداد را به هیات حل اختلاف مرکب از یک داور به انتخاب مالک یک داور به انتخاب سازنده و یکنفر داور مرضی الطرفین (سرداور) ارجاع می دهند. رای اکثریت هیات مذکور، قاطع اختلاف و برای طرفین لازم الاجراست.
ارجاع اختلاف به داور موجب توقف تعهدات طرفین و عملیات اجرایی نخواهد بود. حق الزحمه داوران بمبلغ … ریال توافق می‌شود که به تساوی تقسیم می‌گردد. نمونه قرارداد داوری را در اینجا مشاهده نمایید.
جمع بندی مطالب
یکی از قراردادهای گسترده و چندلایه، مشارکت در ساخت و ساز است. در این قرارداد مانند عقود مشابه، طرفین به دنبال کسب سود بیشتری هستند و در مقابل تعهداتی را متقبل می شوند. طبیعتاً اختلافاتی در حین قرارداد به وجود می آید که حل و فصل آن را به داور واگذار می‌کنند.
از این رو به جهت آثار و تبعاتی که ابطال رای داور برای طرفین خصوصاً ذینفع به وجود می‌آورد. توصیه می شود داوری مخصوصاً در قرارداد مشارکت در ساخت که عقدی پیچیده است توسط داور متخصص به امور داوری و قراردادها انجام شود.
جهت دریافت مشاوره و انجام داوری با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
دفتر وکالت و مشاوره حقوقی شریفی
سوالات متداول
۱- آیا داور صلاحیت الزام سازنده به اخذ پایان کار و صورتمجلس تفکیکی را دارد؟
اخذ پایان کار و صورتمجلس تفکیکی در قرارداد مشارکت در ساخت، از موارد الزام به ایفای تعهدات قراردادی است. از این رو داور صلاحیت تصمیم گیری در مورد آن را دارد مگر طرفین برخلاف آن توافق نموده باشند.
۲- اجرای رای داور به چه نحو است؟
اجرای رای قرارداد مشارکت مانند احکام قطعی محاکم است. در این صورت پس از صدور اجرائیه و عدم اجرای رای توسط محکوم علیه، رای در واحد اجرای احکام دادگاه اجرا می شود.
۳- آیا می‌توان تایید فسخ قرارداد را به داور واگذار کرد؟
در صورتی که طرفین قرارداد مشارکت در ساخت نسبت به آن توافق نموده باشند، داور صلاحیت اتخاذ تصمیم در مورد آن را خواهد داشت.
