- انواع وصیت و آثار آن – وصایت - 2024-11-30
- نمونه رای پرداخت خسارت راننده مقصر به قیمت یوم الاداء - 2024-11-20
- اعتراض شخص ثالث اصلی (حکمی) و طاری - 2024-11-16
انکار زوجیت و ادعای زوجیت خلاف واقع در قانون ایران جرم‌انگاری شده و برای آنها مجازات تعیین شده است. رابطه زوجیت بین زن و مرد طبق ماده ۱۱۰۲ قانون مدنی با عقد نکاح شکل گرفته و آثار خود را دارد. از جمله آن می‌توان به حقوق و وظایف هر یک از زوجین مانند تمکین، نفقه، مهریه و نسب فرزندان اشاره نمود. با توجه به این موارد در برابر ادعای انکار یا ادعای زوجیت از سوی هر یک از طرفین، بایستی دفاع صحیح نمود. چرا که وقوع هر یک تبعات مادی و معنوی به دنبال خواهد داشت. در این مقاله وکیل کیفری تهران جرم انکار زوجیت و ادعای زوجیت را بیان می‌کند.
انکار زوجیت چیست؟
فهرست مطالب
گاهی اوقات مرد (غالباً) زوجیت بین طرفین را انکار می‌کند. در مواردی برای رهایی از پرداخت حقوق مالی زن مانند نفقه و مهریه و خلاص شدن از بار مسئولیت، به طور غیر واقع منکر زوجیت فیمابین می‌شود. از سوی دیگر ممکن است یکی از طرفین مدعی، خلاف واقع مدعی زوجیت باشد در این موارد علیه منکر یا مدعی زوجیت به تجویز قانون اقدام می‌گردد. در قانون حمایت خانواده انکار زوجیت، جرم‌انگاری شده و برای آن مجازات در نظر گرفته شده است.
ارکان متشکله جرم انکار زوجیت
برای تحقق جرم انکار و ادعای زوجیت غیرواقع، شکل‌گیری عناصر سه‌گانه جرم ضروری است. از این رو برای اثبات جرم و مجازات مرتکب، احراز این موارد در دادگاه کیفری اجتناب‌ناپذیر است
رکن مادی
رکن مادی جرم، فعل یا گفتار انکار زوجیت و ادعای زوجیت است. هر یک از انکار یا ادعای زوجیت بایستی به طور صریح بیان شود یا در رفتار مرتکب مشخص باشد. چنانچه شک و تردیدی وجود داشته باشد با توجه به تفسیر محدود قوانین کیفری به نفع متهم، جرم واقع نمی‌شود. به عبارتی، مرتکب باید در فعل یا گفتار خود قاطع باشد.
انکار زوجیت از سوی زوج غالباً در خصوص مسائل مالی چون نفقه و مهریه رخ می‌دهد. در مقابل، ادعای زوجیت مرد در موارد غیر مالی مانند الزام به تمکین و منع اشتغال زن صورت می‌پذیرد. طبق ماده ۵۲ قانون حمایت خانواده و عبارت “هر کس”در ابتدای ماده، نشان از آن دارد دعاوی انکار یا اثبات زوجیت از سوی هر یک از زن و مرد ممکن است.
بیشتر بدانید:
با توجه به اطلاق و کلی بودن شکایت کیفری یا حقوقی، جرم مزبور در مورد همه دعاوی اعم از مالی و غیر مالی محقق می‌شود. واژه دادگاه در ابتدای ماده ۵۲ بیانگر این است که اگر انکار زوجیت در دادسرا مطرح شود جرمی واقع نمی‌شود. دادگاه به صورت عام ذکر شده لذا محاکم بدوی و تجدیدنظر و دادگاه‌های حقوقی، خانواده و کیفری را شامل می‌شود.
انکار زوجیت شامل زوجیت حال و گذشته می‌شود. به کار بردن کلمه کلی قائم مقام، هم وراث زن و مرد و هم اشخاص دیگری که به جانشینی آنها دارای حقوق و تکالیفی می‌شوند را در بر می‌گیرد. به وراث شخص قائم مقام عام و به انتقال‌گیرنده مورد معامله، قائم مقام خاص گفته می‌شود. در همه این موارد، تحقق جرم منوط بر بی‌اساس بودن انکار یا ادعای زوجیت بوده و طریق احراز جرم محسوب می‌شود. جرائم انکار و ادعای زوجیت مطلق هستند نه مقید. بنابراین تحقق جرم، نیازمند حصول نتیجه نمی‌باشد.
رکن معنوی جرم
عنصر معنوی یا روانی جرم، سوءنیت عام است. کسی که زوجیت را منکر یا مدعی آن شود، عمداً و عالماً به اینکه سخن یا دعوایش بی‌اساس و واهی است و چنین چیزی وجود ندارد، اقدام می‌نماید. این جرایم فاقد سوءنیت خاص هستند چرا که مطرح کردن دعوی انکار یا ادعای زوجیت بی اساس را برای تحقق جرم کافی دانسته است. در خصوص قائم مقام، لفظ علم بارها در ماده قانونی تکرار شده که بیانگر تاکید بر وجود آن جهت تحقق جرم است. در خصوص جرم واقع‌شده، علم زن و مرد مفروض است.
بیشتر بدانید:
رکن قانونی جرم
ماده ۵۲ قانون حمایت خانواده: هر کس در دادگاه زوجیت را انکار کند و سپس ثابت شود این انکار بی‌اساس بوده است یا برخلاف واقع با طرح شکایت کیفری یا دعوای حقوقی مدعی زوجیت با دیگری شود به حبس تعزیری درجه شش و یا جزای نقدی درجه شش محکوم می‌شود. این حکم در مورد قائم مقام قانونی اشخاص مذکور نیز که با وجود علم به زوجیت، آن را در دادگاه انکار کند یا علی‌رغم علم به عدم زوجیت با طرح شکایت کیفری یا دعوای حقوقی مدعی زوجیت گردد، جاری است.
بیشتر بدانید:
مجازات جرم انکار زوجیت
مجازات جرم، حبس درجه شش که شش ماه تا دو سال زندان است یا جزای نقدی از شش میلیون تا بیست و چهار میلیون تومان (طبق آخرین اصلاحات قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۹) است. درجه‌بندی مجازات‌های تعزیری در ماده ۱۹ قانون مجازات اسلامی بیان شده است.
جمع‌بندی
انکار زوجیت مغرضانه جهت فرار از مسئولیت زناشویی و عدم پرداخت حقوق مالی زن، جرم بوده و با درخواست تعقب از سوی زیان‌دیده قابل مجازات و کیفر است. از این رو می‌بایست با بررسی شرایط قانونی و طرح دعوی صحیح اقدام گردد. جهت دریافت مشاوره و اعطای وکالت با شماره‌های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
دفتر وکالت و مشاوره حقوقی شریفی
سوالات متداول
۱- آیا جرم انکار زوجیت در دادسرا محقق می‌شود؟
اگر انکار در دادگاه صورت پذیرد جرم واقع می‌شود ولی انکار زوجیت در دادسرا جرم نیست.
۲- آیا صرف انکار بی‌اساس موجب وقوع جرم می‌شود؟
انکار بی‌اساس موجب وقوع جرم انکار زوجیت نمی‌شود بلکه بایستی به طریق صحیح و با ارائه ادله، دعوی اثبات شود.
