- ماده ۱۵۸ قانون آیین دادرسی مدنی – تحلیل ماده - 2023-11-13
- نمونه لایحه دفاعیه مطالبه حساب دوران وکالت - 2023-11-13
- نمونه دادخواست مطالبه سفته سفید امضاء - 2023-11-13
ابطال سند رهنی زمانی مطرح می شود که سند مذکور به لحاظ فقدان شرایط اساسی تنظیم شده باشد. سند رهنی سندی رسمی است که به موجب آن بدهکار یا راهن ملکی را وثیقه بدهی قرار می دهد.
مرتهن می تواند در صورت عدم پرداخت بدهی در مواعد مقرر به پشتوانه سند رهنی از محل آن طلب خود را وصول کند.
سند رهنی در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شود. در صورت تحقق شرایط آن، ذینفع که از صدور سند صادره متضرر شده، میتواند ابطال آن را از دادگاه درخواست کند.
در ادامه به طور کاربردی در مورد سند رهنی و ابطال آن، مراحل و شرایط آن و سایر موارد مهم سخن می گوییم.
همچنین شما می توانید برای مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
مراحل دعوی ابطال سند رهنی
فهرست مطالب
- دادگاه صالح به رسیدگی، دادگاه حقوقی محل ملک مورد رهن است.
- دعوی، دعوایی مالی است. هزینه دادرسی ۳/۵ درصد ارزش منطقه ای ملک است.
- دادخواست ابطال سند رهنی به طرفیت راهن و مرتهن اقامه می‌شود.
- خواسته بطلان معامله پایه، ابطال سند رهنی و خسارات دادرسی می باشد.
- حکم ابطال سند رهنی، حکمی اعلامی است. دادگاه ضمن صدور حکم، مراتب ابطال سند را به اداره ثبت اعلام می کند. مرجع مزبور به موجب حکم قطعی دادگاه مکلف است ابطال سند رهنی را در ستون ملاحظات دفتر املاک قید نماید.
بیشتر بدانید:
رهن چیست؟
رهن عقدی است که به موجب آن مدیون مالی به عنوان وثیقه به دائن می دهد. به شخصی که مال را در رهن قرار می دهد راهن و به شخصی که مال در رهن او قرار می گیرد طلبکار یا مرتهن نامیده می شود. به مال مورد رهن مال مرهونه می گویند.
ممکن است مدیون و راهن دو شخص باشند. به عبارتی شخص ثالث مالک خود را وثیقه قرار دهد. معمولا عقد رهن بین بانک و مشتری منعقد می شود. همینطور اشخاص می توانند در قبال طلب خود، ملک بدهکار را به عنوان وثیقه قبول کنند.
همچنین ممکن است سند رهنی پیرو بیع شرط بین اشخاص تنظیم شود. در همه موارد مذکور مقررات مواد ۳۳ و ۳۴ قانون ثبت لازم الرعایه می باشد.
هر شخص ذینفعی می تواند ابطال سند رهنی را از دادگاه مطالبه کند. نمونه آن عقد بیعی است که پس از معامله فروشنده اقدام به رهن ملک نماید. خریدار که به موجب بیع نامه مالکیت به وی منتقل شده ذینفع دعوی ابطال سند رهنی می باشد.
بیشتر بدانید:
موارد صدور سند رهنی
۱- زمانی که معامله ای منعقد می شود. یکی از طرفین بابت تضمین پرداخت بدهی یا انجام تعهد، ملک خود (به عنوان بدهکار) یا ملک شخص ثالث (به عنوان راهن) را به عنوان تضمین در دفاتر اسناد رسمی در رهن طلبکار قرار دهد.
۲- وقتی در قبال دریافت وام از بانک، وام گیرنده ملک خود یا شخص ثالث را در دفتر اسناد رسمی در رهن بانک قرار دهد.
در هر دو مورد، در صورت عدم پرداخت بدهی در زمان تعیین شده، مرتهن از طریق اجرائیات اداره ثبت، از محل سند رهنی با فروش ملک طلب خود را وصول می نماید. ذینفع یا انتقال گیرنده عادی ملک می تواند اقدام به ابطال سند رهنی نماید.
صدور اجراییه
سند رهنی پیرو بدهی و به طور رسمی در دفترخانه تنظیم می شود. چنانچه بدهکار در سررسید وام، بدهی و جرائم را پرداخت نکند، مرتهن (بانک) از طریق اجرائیات ثبت اقدام به وصول طلب می نماید.
درخواست اجراییه از طریق دفترخانه تنظیم کننده سند صورت می گیرد. سردفتر تقاضانامه را به ضمیمه مستندات به اجرائیات اداره ثبت جهت اجرا ارسال می نماید.
در اداره ثبت مراحل کارشناسی ملک توقیفی، مزایده، فروش و انتقال اجرائی ملک مرهونه انجام می شود. اگر راهن یا بدهکار مبلغ وام، خسارات و جرائم را بپردازد، از مزایده و فروش جلوگیری و فک رهن می شود.
ابطال اجراییه
در بسیاری موارد علیرغم پرداخت وام یا بخشی از آن بانک اقدام به صدور اجراییه مبلغ وام و جرائم را می کند. ممکن است قرارداد بانک مغایر با مصوبات بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار تنظیم شده باشد. لذا می بایست وجه التزام پلکانی و مازاد ابطال گردد.
در همه این موارد مشتری جهت احقاق حق و اجرای عدالت اقدام به طرح دعوی ابطال اجراییه و توقیف عملیات اجرایی می نماید. دعوی مزبور در دادگاه حقوقی اقامه می شود.
بیشتر بدانید:
نکات مهم
▪︎ خواهان دعوی ابطال سند رهنی، مالک رسمی ملک است. شخصی که به موجب سند عادی مالک است، نمی تواند دعوی ابطال سند رهنی را مطرح کند. در این صورت لازم است همزمان یا قبل از دعوی ابطال، دعوی الزام به تنظیم سند رسمی و فک رهن را اقامه نماید.
▪︎ اگر سند رهنی دارای معامله عادی منشاء باشد مانند قرارداد مشارکت مدنی، باید همزمان با دعوی ابطال، دعوی بطلان معامله پایه را اقامه نمود. باید توجه نمود دعوی ابطال سند رهنی بدون دعوی بطلان معامله پایه قابل استماع نمی باشد.
▪︎ غیر از رهن ملک توسط بانک مرتهن، تنظیم سند رهنی توسط اشخاص، پیرو معامله مالی و بستانکاری یکی از طرفین صورت می گیرد. طلبکار جهت تضمین دریافت طلبش اقدام به تنظیم سند رهنی می نماید. صرفا مالک رسمی می تواند ملک را در رهن قرار دهد.
گاهی اوقات ملک به طور عادی منتقل می شود. قبل از تنظیم سند رسمی، فروشنده (مالک رسمی) ملک را در رهن بانک یا شخص طلبکار قرار می دهد. در اینجا خریدار که به محض وقوع بیع مالک ملک شده می تواند دعوای ابطال سند رهنی را اقامه کند.
جهت دریافت مشاوره تخصصی و اعطای وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
سوالات متداول
۱- اگر در قرارداد بانکی شرط سود غیرمجاز شده باشد چه اقدامی باید نمود؟
با طرح دعوی مناسب، قرارداد بانکی و سند رهنی نسبت به شرط نامشروع باطل می گردد.
۲- آیا می توان اجراییه سند رهنی را باطل نمود؟
ذینفع با در دست داشتن ادله کافی، دعوی ابطال اجراییه و توقف عملیات اجرایی را مطرح می کند.
۳- اگر بدهی منشا سند پرداخت شده باشد، چه باید کرد؟
خواهان با ارائه اسناد پرداخت وجه درخواست ابطال سند رهنی را می کند.
