- انواع وصیت و آثار آن – وصایت - 2024-11-30
- نمونه رای پرداخت خسارت راننده مقصر به قیمت یوم الاداء - 2024-11-20
- اعتراض شخص ثالث اصلی (حکمی) و طاری - 2024-11-16
موانع ارث و ممنوعیت ارث بری در موارد پیش بینی شده در قانون فرد را از ارث محروم می کند. با فوت شخص اموال و دارایی و دیون وی قهراً به وراث قانونی حین الفوت منتقل می شود. در برخی شرایط با توجه به قبیح بودن فعل مانند قتل عمدی مورث و سایر موارد که در ارتباط با نظم عمومی است ارث بری از مورث ممنوع اعلام شده است. از این رو لازم است در این خصوص آگاهی لازم کسب شود.
در مقاله حاضر وکیل ارث موارد و موانع ممنوعیت ارث بری در قانون مدنی را بیان می کند. در صورت نیاز به خدمات دفتر شامل وکالت، مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما در تماس باشید.
موانع ارث چیست؟
ارث عبارت است از اینکه اموال، حقوق و دیون متوفی پس از فوت به وراث وی منتقل شود. ترکه متوفی شامل دارایی مثبت (اموال و مطالبات) و دارایی منفی (دیون و تعهدات مالی) وی است. آثار ارث ناشی از مقررات قانونی بوده و خارج از اراده مورث و وارث ایجاد می شود. لکن ارث بردن وراث منوط به این است که مانعی در این میان وجود نداشته باشد.
طبق قانون، اموال متوفی بعد از مرگ به وراث حین‌الفوت می رسد.لکن در این میان ممکن است موانع و ممنوعیت هایی در ارث بردن وراث وجود داشته باشد. موانع و ممنوعیت ارث بری از متوفی عبارتند از: قتل عمدی مورث، لعان، کفر، ولادت از زنا.
قتل عمدی مورث مانع ارث است
هرگاه کسی عمداً مورث خود را بکشد به وی ارثی نمی رسد. خواه قتل به مباشرت باشد (خودش مرتکب شده باشد) یا به تسبیب (به دستور وی و توسط دیگری رخ داده باشد). خواه منفرداً باشد یا مشترکاً. بنابراین شرط ممنوعیت ارث به واسطه قتل، عمدی بودن آن است.
قتل شبه عمد، خطای محض و قتل غیرعمد ناشی از تصادفات رانندگی مانع ارث نمی باشند. همچنین کشتن مهدورالدم (کسی که ریختن خونش مباح است مانند مرتد یعنی شخص که از دین اسلام برگشته است) یا قتل در نتیجه دفاع مشروع مانع ارث نیست. در صورتی که دفاع مشروع اثبات شود.
بیشتر بدانید:
قتل حاجب خود با هدف ارث بردن، از موانع و ممنوعیت های ارث است. بنابراین اگر کسی پدرش را که تنها فرزند است را بکشد که از پدربزرگ ارث ببرد، از ارث محروم می شود.
ممنوعیت ارث بری کافر، لعان و ولدالزنا
کفر: در قانون کافر به کسی گفته می شود که مسلمان نباشد که شامل مسیحی، زرتشتی و یهودی هم می شود. کافر از مسلمان ارث نمی برد لکن مسلمان از کافر و کافر از کافر ارث می برد. اگر همه وراث کافر، کافر باشند طبق قانون خود ماترک بینشان تقسیم می شود. اما چنانچه یک مسلمان وجود داشته باشد. تمام ارث مورث به وارث مسلمان می رسد.
بیشتر بدانید:
لعان: پس از لعان زوج و زوجه از یکدیگر، فرزندی که در نتیجه لعان نسب وی رد شده است. از پدر و پدر از وی ارث نمی برد. لکن مادر و خویشاوندان مادری از فرزند ارث می برند و فرزند نیز از مادر و خویشان مادری ارث می‌برد.
ولد الزنا: به فرد متولد از رابطه زنا بین زن و مرد ولدالزنا می‌گویند. چنین شخصی از پدر و مادر طبیعی خود ارث نمی‌برد. پدر و مادر طبیعی هم از وی ارث نمی‌برند. اگر رابطه جنسی در نتیجه شبهه (اشتباه) یا اکراه رخ داده باشد در این صورت از موانع و ممنوعیت ارث بری نمی باشد. در موارد لقاح مصنوعی (روشی برای درمان باروری است) اگر رابطه زوجیتی بین طرفین وجود نداشته باشد، در حکم زنا بوده و فرزند به دنیا آمده از ارث محروم می شود.
عدم ارث بردن فرزندخوانده
یکی دیگر از موانع ارث، فرزندخواندگی است. زوجینی که بنا بر گواهی پزشک بچه‌دار نمی‌شوند یا کسی که می‌خواهد شخصی را به فرزندخواندگی قبول کند درخواست فرزندخواندگی را به طرفین اداره بهزیستی به دادگاه تقدیم می‌شود. پس از تحقیق و دارا‌بودن شرایط فرزندخواندگی، ابتدا حکم به فرزندخواندگی موقت مدت شش‌ماه و سپس حکم همیشگی صادر می‌شود. این حکم بنا به درخواست متقاضی قابل فسخ است. طبق قانون، فرزندخواندگی از موانع ارث بوده و وی از شخص یا اشخاصی که وی را قبول کرده اند ارث نمی‌برد.
زوجه موقت ارث نمی‌برد
نکاح دو نوع است دائم و موقت. در نکاح موقت که از یک ساعت تا ۹۹ سال را در بر می‌گیرد زوجه از برخی مزایایی که قانون برای زوجه دائمی قرار داده محروم است. یکی از این موارد، موانع ارث زوجین از یکدیگر است. چنانچه زوج در مدت نکاح موقت فوت کند اگرچه بین طرفین نکاح رسمی برقرار باشد، زوجه هیچ ارثی از همسر نمی‌برد.
سخن پایانی
به دلیل قبح شدید برخی اعمال شامل قتل عمدی مورث، عمل زانی و زانیه، کافر بودن و لعان زن و مرد علیه یکدیگر، قانون آنها را از موانع ارث برشمرده است. بنابراین چنانچه یکی از این موارد اثبات شود از موانع ارث بوده و احکام ارث در این‌خصوص جاری نمی‌شود. برای دریافت مشاوره در امور ارث و میراث و وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
دفتر وکالت و مشاوره حقوقی شریفی
سوالات متداول
۱- اگر پدر، فرزند خود را عمداً بکشد آیا از وی ارث می برد؟
قتل عمدی فرزند توسط پدر نیز از موانع ارث است.
۲- آیا سقط جنین عمدی از موانع ارث است؟
سقط جنین مانند قتل عمدی مانع از ارث است.
۳– نزدیکی در اثر ایجاد شبهه بین محارم چه حکمی دارد؟
نزدیکی در اثر شبهه بین دو محرم از موانع و ممنوعیت ارث بری است.
