- انواع وصیت و آثار آن – وصایت - 2024-11-30
- نمونه رای پرداخت خسارت راننده مقصر به قیمت یوم الاداء - 2024-11-20
- اعتراض شخص ثالث اصلی (حکمی) و طاری - 2024-11-16
ابلاغ و اجرای رأی داوری یکی از مسائل مهم حل و فصل اختلافات در مرحله داوری است. داوری شیوه حل اختلافات ناشی از قرارداد اشخاص است. طرفین می توانند قبل یا بعد از وقوع اختلاف به موجب شرط ضمن عقد یا موافقت نامه داوری در خصوص حل و فصل اختلاف قراردادی توافق کنند.
پس از شروع داوری و رسیدگی ها و دفاعیات طرفین، نوبت به نگارش رأی و ابلاغ آن می رسد. ابلاغ رای داور می بایست به طریق صحیح و قانونی صورت پذیرد در غیر این صورت از موجبات ابطال رای خواهد بود. پس از ابلاغ صحیح، مرحله اجرای رأی فرا می رسد.
در مقاله حاضر به طور کاربردی به بررسی نحوه ابلاغ و اجرای رأی داور می پردازیم. بعلاوه جهت انجام داوری، مشاوره حقوقی، تنظیم دادخواست، شکواییه، لایحه دفاعیه، اظهارنامه و بررسی مدارک با ما تماس بگیرید.
ابلاغ رای داور
فهرست مطالب
یکی از مباحث مهم داوری، ابلاغ رای داور و اجرای آن است. طبق ماده ۴۸۵ قانون آیین دادرسی مدنی: “چنانچه طرفین در قرارداد داوری طریق خاصی برای ابلاغ رای داوری پیش بینی نکرده باشند، داور مکلف است رای خود را به دفتر دادگاه ارجاع کننده دعوا به داور یا دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد تسلیم نماید.
دفتر دادگاه اصل رای را بایگانی نموده و رونوشت گواهی شده آن را به دستور دادگاه برای اصحاب دعوا ارسال می‌دارد.”
گاهی طرفین قرارداد، طریق خاصی را برای داوری و ابلاغ رای پیش بینی می کنند. مثالاً ابلاغ از طریق اظهارنامه یا پست سفارشی دو قبضه صورت گیرد. در این جا داور (هیات داوری) طبق روش مورد توافق مکلف است رای را ابلاغ نماید. در موارد سکوت و عدم تراضی، ابلاغ باید از طریق دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا دارد انجام شود.
در حال حاضر شعبات مستقر در دادگاه تخصصی دعاوی تجاری به امور داوری رسیدگی و ابلاغ و اجرای رای توسط آن صورت می‌گیرد. صدور و تسلیم رای باید در مهلت داوری صورت بگیرد. احتساب صدور و تسلیم رای به طرفین یا دادگاه، زمان ابلاغ به طرفین یا تسلیم آن به دفتر دادگاه در مدت مقرر می‌باشد.
اگر رای در مهلت مقرر تسلیم و ابلاغ نشود، از موارد ابطال رای داوری می باشد. رأی داوری به اقامتگاه طرفین در سامانه ثنا ابلاغ می گردد. اگر طرفین ثنا نداشته باشند، به آدرس مندرج در قرارداد به صورت دستی و از طریق ابلاغ دادگستری انجام می شود.
صدور اجرائیه بعد از ابلاغ رای داور
با توجه به اینکه اجرای رای داور با اجرای احکام دادگستری است. از طرفی برای شروع به اجرای رای، می‌بایست اجراییه از سوی دادگاه صادر و به محکوم علیه ابلاغ شود. لذا پس از ابلاغ رای داور به محکوم‌علیه و عدم اجرای آن ظرف مهلت قانونی، به درخواست محکوم‌له رای داوری، اجرائیه صادر که ظرف ۱۰ روز مفاد حکم اجرا شود. اگر ظرف این مهلت رای اجرا نشوند به درخواست محکوم‌له پرونده به اجرای احکام ارسال می‌شود.
نحوه اجرای رأی داور
برای اینکه احقاق حق محکوم له کامل شود، می‌بایست رای صادره اجرا شود. در خصوص داوری نیز مسلماً محکوم له درصدد اجرای آن بر می‌آید.
ماده ۴۸۸ قانون آیین دادرسی مدنی بیان می کند: “هرگاه محکوم علیه تا بیست روز بعد ازابلاغ، رای داوری را اجرا ننماید، دادگاه ارجاع کننده دعوا به داوری و یا دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد مکلف است به درخواست طرف ذی نفع طبق رای داور برگ اجرایی صادرکند. اجرای رای برابر مقررات قانونی می باشد.”
طبق بخش آخر ماده، اجرای رأی داوری مطابق مقررات اجرای احکام مدنی است. بدین شکل که ابتدا محکوم له از دادگاه و به وسیله دفاتر خدمات قضایی درخواست صدور اجرائیه می‌کند. سپس اجرائیه صادر و رای داوری به محکوم علیه توسط شعبه دادگاه ابلاغ می‌شود. در صورت عدم اجرا ظرف ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ، به درخواست محکوم له، پرونده به اجرای احکام دادگاه ارسال می گردد.
پس از آن نوبت به توقیفات سه گانه از اداره پلیس راهور، اداره ثبت اسناد و املاک و بانکها و سایر مراجع ذیربط می رسد. اگر اموال محکوم علیه رای داوری به میزان محکوم به در دسترس باشد، به میزان محکوم به توقیف و از محل آن طلب محکوم له وصول می شود. اگر اموال وی کافی نبوده یا در دسترس نباشد، حسب مورد درخواست جلب محکوم علیه و تقاضای اعسار وی می‌شود.
دادگاه قبل از صدور اجراییه رای داوری، مقررات ابلاغ و تسلیم به دادگاه را بررسی می کند که ظرف مدت داوری باشد. اگر خارج از مهلت ابلاغ شده باشد یا طرفین طریق ابلاغ را مشخص کرده باشند، دادگاه از صدور اجراییه امتناع می کند.
اجرای رای داوری خلاف قوانین موجد حق
گاهی رای داور مخالف نظم عمومی و اخلاق حسنه و قوانین آمره بوده در نتیجه مخالف قوانین موجد حق است. در این مواقع دادگاه به لحاظ بطلان رای داور و عدم امکان اجرای رای، از صدور اجراییه خودداری می کند ولو اعتراضی به آن نشده باشد.
در سایر موارد ماده ۴۸۹ قانون آیین دادرسی مدنی که جهات ابطال رای داور را بیان کرده است. ابطال رای، منوط به اعتراض محکوم علیه در مهلت قانونی تشخیص داده شده است.
اعتراض به رای داور و توقف اجراییه
در پاره‌ای اوقات، رای در حال اجرا است و از سوی دیگر پرونده اعتراض به رای داور در دادگاه در حال رسیدگی است. طبق ماده ۴۹۳ قانون فوق: “اعتراض به رای داور مانع اجرای آن نیست، مگر آنکه دلایل اعتراض قوی باشد. در این صورت دادگاه قرار توقف منع اجرای آن را تا پایان رسیدگی به اعتراض و صدور حکم قطعی صادر می‌نماید و در صورت اقتضاء تامین مناسب نیز از معترض اخذ خواهد شد.”
صرف اعتراض به رای داور، مانع عملیات اجرایی نمی‌باشد مگر دلایل شکایت قوی باشد. در این صورت، در صورت اقتضا و بنا به تشخیص دادگاه، تامین مناسب به تشخیص دادگاه و توسط محکوم علیه تا صدور رای قطعی نزد صندوق دادگستری تودیع می‌گردد.
محکوم علیه در دادخواست ابطال رای داوری، تقاضای توقف عملیات اجرایی را نیز می‌نماید. لکن باید بدانیم توقف عملیات اجرایی، منوط به قوی بودن ادله ابرازی بنا به تشخیص دادگاه است.
سخن پایانی
ابلاغ و اجرای رای داور از موارد مهم داوری است که باید به نحو صحیح و قانونی صورت پذیرد. اگر چه مراحل رسیدگی داوری و صدور رای به نحو درست طی شده باشد، اگر رای در مدت داوری به طرفین ابلاغ نشده یا به دفتر دادگاه تسلیم نشده باشد، رای داور به سادگی قابل ابطال است. بنابراین لازم است این موارد و اجرای رای داور که مطابق مقررات اجرای احکام دادگاهها است، به درستی انجام شوند.
شما می توانید برای اخذ مشاوره در امور داوری و وکالت با شماره های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ تماس بگیرید.
دفتر وکالت و مشاوره حقوقی شریفی
سوالات متداول
۱- اگر اعتراض خارج از مهلت شود تصمیم دادگاه چیست؟
در این شرایط دادگاه قرار ابطال دادخواست صادر می‌کند مگر عذر موجه ارائه شده باشد.
۲- اگر پس از اجرای رای داور، رای نقض شود چه باید کرد؟
در این حالت، دادورز عملیات اجرایی را به به حالت پیش از اجرا باز می‌گرداند مگر برخلاف آن توافق شده باشد.
۳- چنانچه به دلیل عدم ابلاغ صحیح، رای داور باطل شود ادامه مسیر به چه نحو است؟
اگر رای داور به طور قانونی ابلاغ نشده و باطل شود. ذینفع مجدداً دادخواست مستقل این بار به دادگاه صالح می‌دهد. از این رو در خصوص ابلاغ و اجرای رای داور می بایست دقت لازم شود.
