- دعوی خلع ید به استناد سند عادی - 2025-02-19
- دعوی خلع ید زمین کشاورزی - 2025-02-17
- شرایط تحقق ارث - 2025-02-15
اجرت‌المثل ایام تصرف وقتی قابل مطالبه است که شخصی بدون رضایت مالک رسمی، ملک را تحت تصرف و ید خود قرار دهد بدون اینکه قرارداد یا توافقی مبنی بین متصرف و مالک قانونی ملک وجود داشته باشد. در این صورت مالک (مالکین) دادخواست اجرت‌المثل ایام تصرف را به مرجع قضائی صالح تقدیم می‌نماید. اگر قراردادی بین طرفین وجود داشته باشد، رابطه حقوقی طرفین تابع مفاد قرارداد خواهد بود.
هرگاه کسی ملک دیگری را به طور غیرقانونی و بدون رضایت مالک تصرف کند متصرف عدوانی محسوب می‌شود چنین شخصی قانوناً و شرعاً می‌‌بایست رفع تصرف نماید. در غیر این صورت مالک با تنظیم دادخواست اجرت‌المثل ایام تصرف به طرفیت متصرف درصدد احقاق حق برمی‌آید. علی‌الاصول این دعوی همزمان با دعوی خلع ید یا دعوی رفع تصرف عدوانی مطرح می‌شود.
وکیل دعاوی ملکی تهران می‌گوید، ممکن است، ملک به طور مفروز باشد یعنی ششدانگ آن متعلق به یکنفر و خواهان دعوی باشد. در مواردی ملک مشاعی است به گونه‌ای که بخشی از آن متعلق به شخصی است که ملک را تصرف نموده است. در هر حال اجرت‌المثل ایام تصرف به نسبت سهم مالک مشاعی قابل وصول می‌باشد.
گاهی شخصی ملک دیگری را متصرف شده و مالک ابتدا راضی بوده یا قراردادی بین طرفین بوده است ولی در ادامه یا با انقضای مدت قرارداد، مالک راضی به ادامه تصرف نباشد. برای مثال عقد اجاره که مدت قرارداد منقضی شده و موجر خواهان تخلیه ملک می‌باشد. در این حالت مستاجر باید اجرت المثل ایام تصرف اجاره را از تاریخ پایان مدت قرارداد تا زمان تخلیه بپردازد مگر اینکه در خصوص ادامه تصرفات طرفین با یکدیگر تراضی کرده باشند.
شرایط دادخواست اجرت‌المثل ایام تصرف
در دعوی اجرات المثل ایام تصرف ملک با توجه به اینکه خواسته راجع به مال غیر منقول است دادگاه حقوقی محل ملک صلاحیت رسیدگی به دعوی را دارد. از نظر تقویم خواسته چون در زمان ثبت دادخواست، میزان خواسته مشخص نیست لذا باید آن را مقوم نمود.
اگر خواهان دعوی را تا یک میلیارد ریال تقویم کند دادگاه صلح به دعوی رسیدگی می‌کند. اما اگر خواهان دعوی را به بیش از یک میلیارد ریال تقویم کند، دادگاه عمومی حقوقی محل ملک صالح به رسیدگی خواهد بود. هزینه دادرسی در هر صورت ۳/۵ درصد مبلغ تقویمی خواسته می‌باشد. در این دعوی، دادگاه پس از جلسه اول رسیدگی موضوع را به کارشناس رسمی دادگستری جهت بررسی و برآورد میزان اجرت‌المثل ایام تصرف و ابتدای تصرف غیر قانونی خوانده ارجاع می‌دهد.
لازم به ذکر است، تنظیم دادخواست صحیح مستلزم بررسی موردی اسناد و مدارک در خصوص دعوی مورد نظر می باشد.
نمونه دادخواست مطالبه اجرت‌المثل ایام تصرف
خواهان ها: ۱- ۲- ۳- ۴-
خوانده…
وکیل خواهان ها: زهرا شریفی وکیل پایه یک دادگستری
خواسته: ۱- خلع ید مشاعی
۲- مطالبه اجرت المثل ایام تصرف خوانده در ملک به پلاک ثبتی … از تاریخ ۱۳۹۸/۳/۱۰ لغایت اجرای حکم و رفع تصرف از ملک مقوم به …. بعلاوه خسارات دادرسی.
ادله و منضمات دادخواست: وکالتنامه الکترونیکی وکیل، گواهی انحصار وراثت، تامین دلیل مبنی بر تصرفات خوانده در ملک مشاع، اظهارنامه، ارجاع به کارشناس رسمی دادگستری و سایر دلایل موجود.
ریاست محترم دادگاه حقوقی…
با سلام به استحضار عالی می رساند: خواهان ها و خوانده به موجب گواهی انحصار وراثت شماره… صادره از … وراث قانونی مرحوم… می باشند. ملک موضوع دعوی ماترک متوفی بوده که طرفین در همه اجزاء آن مالک و شریک می باشند. خوانده محترم از زمان فوت مورث، اقدام به تصرف آپارتمان نموده است. علیرغم ابلاغ اظهارنامه به کد رهگیری… مورخ… مبنی بر رفع تصرف ملک، تاکنون در این خصوص هیچ اقدامی ننموده است.
نظر به مراتب فوق و مستنداً به مواد ۳۰۸ قانون مدنی و ۵۱۵ قانون آیین دادرسی مدنی درخواست محکومیت خوانده مبنی بر خلع ید و پرداخت اجرت المثل ایام تصرف به شرح خواسته بعلاوه خسارات دادرسی شامل هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل و هزینه کارشناس مورد استدعاست.
نتیجه‌گیری
مطالبه اجرت‌المثل ایام تصرف از دعاوی مربوط به تصرف غیرقانونی شخص در ملک متعلق به دیگری است که همزمان یا پس از دعوی خلع ید به دادگاه تقدیم می‌شود. از آنجا که این دعوی در ارتباط با دعاوی ملکی است و پیچیدگی خود را دارد لذا توصیه می‌شود برای تنظیم دادخواست با وکیل ملکی از طریق شماره‌های ۰۹۱۲۲۰۹۲۰۴۶ – ۸۸۷۴۶۳۶۱ در ارتباط باشید.
دفتر وکالت و مشاوره حقوقی شریفی
سوالات رایج
۱- آیا خواهان می‌تواند قبل از دعوی خلع ید، اجرت‌المثل را مطالبه کند؟
مطالبه اجرت‌المثل ایام تصرف پس از اثبات تصرف غیر قانونی متصرف در دادگاه امکان‌پذیر است.
۲- ابتدای محاسبه میزان اجرت‌المثل ایام تصرف از چه زمانی است؟
خواهان باید در دادخواست، ابتدای تصرف غیرقانونی متصرف را ذکر کند. دادگاه در صورت اثبات تصرف غیرقانونی خوانده و احراز عدم رضایت خواهان، حکم به پرداخت از تاریخ مقرر در خواسته دعوی صادر می‌کند.